Sicco Roorda van Eysinga - zijn eigen vijand.pdf - Hans Vervoort

dat tot een werk dat millioenen zal kosten bovendien niet behoort te
worden besloten, zonder het opperbestuur vooraf daarin te kennen."
Enz. enz, en dit alles met grote voorspelbaarheid leidend tot het
besluit dat de zaak nog maar eens grondig bekeken moet worden. Of
Roorda de formule ringen van dit besluit ooit onder ogen gehad
heeft, blijkt niet uit zijn publikaties, dat de zaak stagneerde wist hij
natuurlijk wèl.
Zelfs bijna 120 jaar na dato valt uit deze lange opsomming van
overwegingen nog moeiteloos te achterhalen hoe weinig lust de
Oost-Indische regering had om dit dure kunstwerk te laten aanleggen.
Dat er al begonnen was met het graven van een geultje, nou ja,
dat kon men best als een aalmoes aan de hongerige bevolking
beschouwen, die immers met dit werk wat geld verdiende, en dan
even uit de nood was.
Maar om er nu echt in ernst vèrder mee te gaan, nee, dat trok de
heren toch duidelijk niet aan. Weliswaar had Roorda kennelijk hevig
zijn best gedaan, maar bij een zo gewichtige zaak kon je natuurlijk
niet afgaan op één man. Het voorstel van Roorda's chef om 20
ingenieurs in te huren om de opnamen nog eens dunnetjes over te
doen viel echter evenmin in goede aarde: dat moest maar eens beter
onderbouwd worden.
Er gebeurde dus niets.
"Op de begrooting voor 1867 komt de ellendige som van drieduizend
gulden voor aan vloeiingswerken in de residentie Samarang,
waarin de regentschappen Demak en Grobogan gelegen zijn! "
(Roorda in een voetnoot van zijn brochure "Een andere waarheid
dan de officiëele").
Pas in een brief van 8 januari 1880 (! ) aan Multatuli noteert hij
vooruitgang: "Wij hebben toch eindelijk wat voldoening: 10 millioen
gld. voor kanalen in Demak. Heerlijk! "
DE EERWAARDIGHEID DER ADAT
"De resident Potter — schrijft ons een vriend — antwoordde eens aan
een vroeger directeur der cultures: "Wanneer ik een jaar lang groene
sloffen draag, volgen al de inland'sche hoofden mij na, en de bevolking
noemt die gewoonte dadelijk adat."
Ik heb lang geaarzeld met zooveel ligtzinnigheid als de heer Potter
over eene zaak te spreken, waaraan, volgens den minister van Koloniën,
het behoud onzer heerschappij verbonden is. Het was eerst
voor weinige maanden, dat mijn geloof aan de heiligheid der adat
den genadeslag kreeg.
Ik was in eene hofstad. In den kraton van den Vorst werd het