HIER - Congress Company

hoofd-hals radiologie
The hardest thing to do is call a study negative
Prof. dr. A.A. Mancuso
Department of radiology and otolaryngology, University of Florida, USA
Dr. F.A. Pameijer
Afdeling radiologie, UMC Utrecht, Utrecht
Tony Mancuso werkt ruim dertig jaar in de Hoofd-Hals
Radiologie. Hij heeft een aantal boeken geschreven en is
(mede)auteur van talloze publicaties en staat bekend als
een uitstekend docent en opleider. In 2010 publiceerde hij
het leerboek ‘Head and Neck Radiology’. Coauteurs zijn
Berit Verbist en Robert Hermans. Het is een standaardwerk
waarin de gehele Hoofd-Hals Radiologie beschreven wordt
en geïllustreerd is met meer dan 10.000 figuren.
In deze lezing (gehouden op het congres van de American
Society of Head and Neck Radiology in 2006) spreekt
Mancuso over de vaardigheden en kwaliteiten waarover
een Hoofd-Hals radioloog idealiter beschikt om een optimale
‘beeldvormend consulent’ te zijn.
In overdrachtelijke zin is deze lezing van toepassing op alle
andere deelgebieden van de Radiologie.
Vaardigheden die nodig zijn om pathologie in het Hoofd-
Hals gebied betrouwbaar uit te sluiten:
- diepgaande kennis van de normale anatomie en van de
normaal varianten
- beschikbaarheid en integratie van klinische gegevens
- gestructureerde beoordeling van deelgebieden in het
Hoofd-Halsgebied. Dit in tegenstelling tot intuïtieve
beoordeling (“Looking & Hoping”)
- gestructureerde verslaglegging
Als voorbeeld wordt een aantal klinische situaties met
een hoog risico op het missen van relevante pathologie
behandeld:
- CT mastoid. Complex anatomisch gebied met veel
kleine structuren en een groot scala aan indicaties voor
beeldvorming.
- Invasieve schimmel infectie van het sino-nasale gebied
bij immuun gecompromitteerde patiënten. Acute klinische
situatie; exclusie van ziekte dient met een grote mate van
zekerheid te gebeuren.
- Perineurale groei bij Hoofd-Hals maligniteiten. Indien
aanwezig: grote prognostische en therapeutische impact
voor de patiënt.
- Aangezichtspijn en otalgie. De incidentie van pathologie
bij deze aspecifieke klacht is relatief laag. Om alle pijnoorzaken
in beeld te brengen is het nodig om een relatief
groot gebied (inclusief de CWK) af te beelden. Subtiele
bevindingen (o.a. obliteratie en asymmetrie van diepe
faryngeale vetvlakken) kunnen van groot belang zijn.
Bouwstenen van een klinisch relevant radiologisch verslag
- Gestructureerde opbouw, heldere formulering, aan
de bevindingen wordt een ‘zekerheidsniveau’ (level of
confidence) toegekend.
- Verband leggen tussen radiologische afwijkingen en de
klinische context
- De aanvrager kan uit het verslag opmaken dat de
radioloog het probleem van de patiënt begrepen heeft
Take home message /conclusie
Een radioloog die pathologie in het (Hoofd-Hals) gebied
betrouwbaar wil uitsluiten baseert zich op de volgende
kwaliteiten:
Kennis; van
- normale anatomie en normaal varianten
- ziekte patronen
- klinische gegevens
Discipline; zorg dragen voor
- state-of-the-art beeldvormende protocollen toegespitst op
de klinische context
- gestructureerde beoordeling (geen “Looking & Hoping”)
- gestructureerde verslaglegging
Medische wijsheid; gebaseerd op
- ervaring en compassie
- vaardigheid om te zorgen dat de informatie verkregen uit
beeldvorming daadwerkelijk wordt geïntegreerd in de
medische beslisvorming rond een patiënt
Een videopresentatie van “The hardest thing to do is call
a study negative” met Tony Mancuso zal na de Sandwich
cursus Hoofd-Hals Radiologie op NetRad
(www.radiologen.nl) geplaatst worden.
Aanbevolen literatuur
- A.A. Mancuso. Head and Neck Radiology, Lippincott William &
Wilkins 2010.
e d u r a d 6 9 - 2 1 - 2 2 e n 2 3 - 2 4 j u n I 2 0 1 1
n
53