HERMENEVS - Tresoar

ste! (41-53). En dan? De landgoederen, door Caesar aan zijn troepen
beloofd? Is hij voornemens deze toewijzing te doen met Siciliaanse
of Italische gronden?” (55-56). Men merkt hoe Horatius enkele hinderlijke
inconveniënten beschrijft, die verbonden zijn aan zijn uitzonderlijke
positie bij Maecenas. Maakt hij zijn beklag, dan is dit eerder
„pour la galerie”. Inderdaad hij prijst zich gelukkig om zijn
vriendschap met Maecenas.
Intussen blijft toch dat de zon weer verdwenen is en meteen zovele
kansen! „Ondertussen trekt het zonnelicht weg voor mij, arme stakkerd,
niet zonder dat ik wensen uit als deze: „O buiten, wanneer zal
ik je weer aanschouwen? Wanneer zal het me vergund zijn zoet te
genieten, mijn jachtig bestaan te vergeten, nu eens door lectuur van
boeken van oude schrijvers, dan weer met slapen of uren van zalig
niets doen?” (59-62).
Daar op de buiten voelt Horatius zich gelukkig, want bevrijd van
onzinnige drankwetten, gevoed door eenvoudige, hoewel niet armtierige
spijzen. Binst het symposion verliest men zijn tijd niet met zinloos
gepraat over onbenullige dingen. Luister zelf naar Horatius: ,,Dan
komt de dialoog op gang, niet over andermans villa’s of huizen en
ook niet over een modevraag of Lepos al dan niet slecht danst. Neen,
wij behandelen wat ons directer aangaat en waarover we onder geen
beding onwetend mogen zijn nl. of rijkdom of deugd voor de mensen
de bron van geluk uitmaakt; of eigenbaat of streven naar het goede
ons tot vriendschap brengt en wat de eigen natuur van het goede is
en wat het hoogste goed is? (70-76).
Als gematigde epicurist beoordeelt Horatius de buiten op basis van
deze filosofie: maat houden en redelijke eenvoud met daarbij nuttige,
de mens veredelende gesprekken. Plinius van zijn kant, humanist en
litterator, prijst het otium van de buiten, dat studie veroorlooft en de
kans biedt om wandelend „langs het strand van de luidbruisende zee”,
dat ware muzenoord, inspiratie op te doen; studie en inspiratie leiden
volgens hem tot een ware existentiële bestaansbeleving. In Rome
met zijn drukte is men wellicht een gevierd of gezocht personage,
doch dan louter om bepaalde diensten of invloeden. Op de buiten is
men vrij van dat depersonaliserend rollenspel: men kent en speelt
er slechts één rol nl. deze van de eigen onvervalste persoonlijkheid.
Juvenalis’ Satura III is één grote invective tegen het leven in de
grootstad Rome. Heel de satire ware hier verdiend aangehaald, doch
zulks zou een speciale studie vergen. Ik beperk me tot een aangave
van de redenen, waardoor Juvenalis’ vriend Umbricius zich genoopt
237