HERMENEVS - Tresoar

liezen, maar mag in het vol genot van zijn „ocium” „in literis nugari”
„uti religionem (christianam) . . . foveat atque adaugeat”. Als de
dageraad rijst en de droom vervliegt: „in pistrino”, in de tredmolen!
Want daarin waren More en hij pas echt gelukkig.
Korter over „unus” nr. 2.
More vroeg in sept. 1520 aan Erasmus dus om de Utopia uit te
brengen, voorzien van aanbevelingen niet alleen van „literati”, d.i.
van de intellegentsia, maar ook van politici, „maxime propter unum
(quem etiam tacito nomine subire tamen tibi puto), qui nescio quo
affectu (nam hoc tu divina) dolet editam ante annorum eneada decursam”,
d.i. vooral vanwege één (al noem ik zijn naam niet, zijn persoon
zal je wel in gedachten komen) die in een bepaalde stemming (want
dat moet jij maar raden) betreurt dat de Utopia is uitgegeven voordat
de negen jaar om zijn. (A II 467). Terecht verwijst Allen hier naar
Horatius’ Ars Poëtica 388 sqq: „Nonum prematur in annum” etc.
Maar als hij vraagt: „Can Colet be intended?” zie ik daarvoor geen
argumenten. Terwijl ik evenmin Kan volgen kan, als hij „affectus”
vertaalt met „beweegreden” en denkt aan de Kardinaal-politicus
Wolsey, voor wie alleen More ergens zegt zijn Utopia te hebben geschreven,
om hem nl. tot andere gedachten te brengen (inl., p. 11).
Neen, het is More zelf, die hier de bezorgde auteur speelt - als geleerden
en politici zijn werkje willen aanbevelen, zal hem dat geruststellen,
want hij ziet „nescio quo affectu”, d.i. met een zekere angstige bezorgdheid,
zijn geesteskind voortijdig de harde wereld ingaan. Horatius’
vermaan richt zich immers tot de auteur. En voor Utopia als
geesteskind vgl. Allen II, 502, 26, More aan Erasmus: „Utopiam
meam nunc indies expecto haud alio animo quam mater peregre redeuntem
filium.”
Een en ander vult kleine lacunes in het flonkerend mozaïek van
1516. En maakt eens temeer duidelijk, in wat voor euforie Erasmus
en More dit jaar hebben beleefd.
A. v.d. Doeslaan 34b N. VAN DER BLOM
Rotterdam
258