HERMENEVS - Tresoar

klaring vastgeknoopt aan Faunus, en we krijgen het volgende luisterrijke
verhaal opgedist. Op zekeren dag valt het vrouwen-minnend
oog van de naakte god (deus nudus, 287) – die duidelijk op Pan lijkt –
op de aanvallige Omphale, de Lydische vriendin van de sterke Hercules.
Haar zien is haar begeren, en Faunus kan ternauwernood het
nachtelijk duister afwachten om zijn slag bij haar te slaan. Ongelukkigerwijs
heeft hij niet opgemerkt dat het vrijende en stoeiende paartje
intussen voor de afwisseling van kleren heeft gewisseld, en tenslotte
moe-gespeeld in die toestanden in bed is getuimeld, nee, in
twee bedden, separaat: zij wilden het Bacchus-feest van de volgende
dag „rein” ingaan. Faunus dus sluipt naderbij, voorzichtig tastend
in het duister naar zijn malse buit, die hij in zoete maar diepe rust weet.
En ja, daar voelt hij de zachte kleren van de schone. Vertrouwend dra
nog zachter te tasten, en ten aanval gereed, . . . wordt een geweldige
opdoffer van Hercules zijn jammerlijke deel. Van dit knal-effect vliegt
ook de schone overeind, dienaren schieten toe, en al wat lachen kan,
lacht, giert en brult om de uiterst pijnlijke maar hoogst ridicule ervaring
van god Faunus. Vandaar, zegt Ovidius, dat Faunus de misleidende
kleren haat en zijn dienaren beveelt naakt te gaan. Het is wel zeker
dat Ovidius het verhaal uit zijn duim heeft gezogen, maar: si non è
vero è ben trovato. Hij vervolgt met een tweede verhaal, een „Latijnse”
verklaring: deze bevat een relaas over Romulus en Remus, met wie
de vorming van de Luperci zou zijn begonnen: alweer een zeer naakt
verhaal. Waar ging het de dichter van deze naakte stories nu eigenlijk
om?
Om het waarom hiervan te bevroeden moet men weten dat de
her-instelling van het feest door de keizer een hoogst merkwaardige
zaak moet zijn geweest. Suetonius (Aug. 31) noemt het, met een paar
andere dergelijke feesten, her-ingesteld paulatim abolita. Nu weten we
al dat de Lupercalia uiterst populair waren en daarom van een hardnekkig
lange levensduur. Hoe dan paulatim abolita? Het moet dus in
onbruik zijn geraakt. De verklaring van dit merkwaardige feit moet
stellig gezocht worden in de fameuze viering van de Lupercalia in het
voorjaar van 44. Bij die gelegenheid namelijk zat de permanente
dictator Julius Caesar op een extra daartoe op de Rostra geplaatste
gouden troonzetel het spectaculaire deel van de viering minzaam gade
te slaan, toen opeens één van de Luperci, een zekere Marcus Antonius,
die toevallig ook consul van het jaar was, zich uit het spektakel losmaakte
en Caesar naderde met een soort van koningskroon, die hij
kennelijk zijn vriend en meester op het hoofd wilde zetten. Matig
243