download pdf - Vlaams Instituut voor de Zee

Zeebrugge, knooppunt voor de
gasdistributie
Zeebrugge is één van de belangrijkste knooppunten voor
aardgastransport in Europa: er passeert 15% van het
aardgas dat continentaal West-Europa verbruikt. In Zeebrugge
komt vloeibaar aardgas aan per schip en kruisen
ook twee cruciale transportassen elkaar: de oost/west-as
tussen Siberië en Schotland en de noord/zuid-as tussen
Noorwegen en Zuid-Europa. Ook commercieel is Zeebrugge
een referentie in de aardgasindustrie: Hub Zeebrugge
is in Europa het belangrijkste internationale knooppunt
voor kortetermijnhandel in aardgas.
Al in de jaren ‘70 werd in de nabijheid van Dudzele (in
de Zeebrugse achterhaven) een peak shaving-installatie
(piekbesnoeiïngsinstallatie) gebouwd om de grote schommelingen
in de vraag naar gas in de loop van het jaar beter
te kunnen opvangen. In die installatie werd tijdens de
zomer, wanneer de vraag naar gas gering is, laagcalorisch
aardgas afkomstig van Nederland gekoeld tot vloeibaar
aardgas (LNG). Tijdens de wintermaanden, wanneer de
vraag hoog was, werd het LNG opnieuw vergast en in het
transportnet gepompt. Sinds de overschakeling naar hoogcalorisch
aardgas wordt op de peak shaving geen LNG
meer aangemaakt. Het LNG wordt per vrachtwagen
aangevoerd vanuit de LNG-terminal in de Zeebrugse
voorhaven. Bij piekvraag wordt het LNG hervergast en in
het transportnet gepompt.
In 1975 werd een contract met Algerije ondertekend voor
de levering van vloeibaar aardgas aan België. In het verlengde
van die overeenkomst werd in de nieuwe voorhaven
van Zeebrugge een LNG-terminal gebouwd op een
terrein van 32 hectare dat op de zee was gewonnen. De
eerste leveringen van vloeibaar Algerijns aardgas gebeurden
in 1987. Ongeveer 20% van het Belgische gasverbruik
wordt via de LNG-terminal ingevoerd. Sinds zijn ingebruikneming
hebben al meer dan 850 schepen hun lading
in Zeebrugge gelost. Momenteel zijn er plannen om de
capaciteit van de LNG-terminal uit te breiden tot het dubbele
van vandaag. Aardgasleveranciers hebben namelijk
interesse voor extra capaciteit op de terminal om via Zeebrugge
aardgas ook naar andere Europese landen uit te voe-
Haven Zeebrugge ■ Industrie
ren, meer bepaald naar het Verenigd Koninkrijk, dat
vanaf 2005-2006 hoe langer hoe meer aardgas zal invoeren.
Door die extra capaciteit vergroot de waaier bronnen
van waaruit België kan worden bevoorraad en dit draagt
bij tot de bevoorradingszekerheid.
Naast de LNG-terminal en de piekbesnoeiingsinstallatie
komen er in Zeebrugge ook twee onderzeese aardgaspijpleidingen
aan land: Zeepipe en de Interconnector.
Zeepipe verbindt de Noorse Troll- en Sleipner-gasvelden
met het Belgische net. De Zeepipe-gasleiding komt ten oosten
van de nieuwe voorhaven van Zeebrugge aan land. Op
de Zeepipe-terminal, die zich in de oostelijke achterhaven
bevindt, wordt het aangevoerde aardgas geconditioneerd
voordat het in het net wordt gepompt. Vandaaruit krijgt het
Noorse aardgas verschillende bestemmingen: het wordt
getransporteerd naar leveringspunten in België en naar leveringspunten
aan de grens voor verder internationaal transport
naar Frankrijk en Zuid-Europa.
De Interconnector verbindt Zeebrugge met Bacton in het Verenigd
Koninkrijk en komt ten westen van de nieuwe Zeebrugse
voorhaven aan land. Via de Interconnector zijn de
Britse gasvelden in de Noordzee verbonden met de Belgische
en Europese gasmarkt. De Interconnector kan in
beide richtingen gebruikt worden. Daardoor is het niet
alleen mogelijk om Brits gas naar de Europese markten te
vervoeren, maar kan het Verenigd Koninkrijk ook aardgas
vanuit het continent invoeren. De Interconnector-terminals
bevinden zich ten zuidwesten van de Transportzone
van Zeebrugge.
Omdat het Verenigd Koninkrijk hoe langer hoe meer aardgas
zal gaan invoeren, worden de compressie-installaties
op de Interconnector-terminals uitgebreid. Daardoor zal de
transportcapaciteit richting Verenigd Koninkrijk verdrievoudigen.
Op de Interconnector-terminals is ook Hub Zeebrugge
gelokaliseerd, de Zeebrugse kortetermijnmarkt voor aardgas.
Op dit referentiepunt kopen en verkopen internationale
aardgashandelaars dagelijks ongeveer drie keer zoveel
aardgas als het hoogste dagverbruik in België.
39