Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten

een auto op 2.8 inwoners. Het vergelijkbare cijfer voor de V.S. is 1.8. Met de
toename in het aantal rondrijdnde auto’s nam ook het aantal files en de
gemiddelde lengte toe. Naar schatting gaat rond 1 miljoen arbeidsuren verloren
door files. Dat kostte in 1997 de Nederlandse samenleving ongeveer 1.7 miljard
gulden (VK, 301099). Vriend en vijand zijn het erover eens dat er iets moet
gebeuren aan de bereikbaarheid. Het gedrag van de automolist moet vooral
veranderen omdat er eigenlijk geen wegen meer bijkunnen.
• Ten tweede valt op dat een experiment is gestart. Zo’n experiment valt in de
categorie beleidsexperimenten. Beleid & Maatschappij wijdde hier jaren terug een
themanummer aan. Het is gunstig om te zien hoe rekeningrijden in dat
experiment daadwerkelijk uitpakt. Er is een ex ante-evaluatie nodig van het
wetsvoorstel voor rekening rijden.
• Ten derde valt op dat het zeer de vraag is of motorrijders het elektronisch
betaalapparaatje voor rekeningrijden in hun voertuig kwijt kunnen. Dat zegt de
Koninklijke Motorrijders Vereniging (KNMV). De KNMV) vreest dat als het niet
lukt om een kastje op een motor te bevestigen de motorrijder automatisch tot de
duurste variant van rekeningrijden veroordeeld is. Er blijkt in de voorbereiding
van rekeningrijden heel sterk in auto’s gedacht! Zouden motorrijders
uitgezonderd moeten worden van rekeningrijden omdat ze ... geen bijdrage
leveren aan het fileprobleem.
• Ten vierde: welk alternatief droeg de ANWB eigenlijk aan voor rekeningrijden?
Dat is de betaalstrook. Hierdoor zouden automobilisten de keuze krijgen tussen
gratis in de file staan of tegen betaling rijden op een aparte strook. Betaalstroken
zijn een verkapt systeem voor meer asfalt.
• Ten vijfde: is er misschien meer enquête-onderzoek? Inderdaad, volgens een
onderzoek in opdracht van het tv-programma Nova. Het blijkt dat 77 procent
van de kiezers niets voelt voor de kabinetsplannen om rekeningrijden in te
voeren (NRC, 230299). Slechts 17 procent is voorstander. De ANWB had de steun
niet echt verkeerd getaxeerd.
Stellingen
1 U neemt deel aan een debat en krijgt de vraag voorgelegd:
Leidt rekening rijden tot minder auto’s op de weg?
U antwoordt snedig dat rekening rijden wel effect heft maar niét leidt tot minder
auto’s op de weg. U hebt gelijk. Volgens de verwachting leidt rekeningrijden
namelijk vooral tot verschuiving in de rittijden. Men blijft in de Randstad rijden
maar op een ander tijdstip.
2 Stelling 2: Het openbaar vervoer profiteert slechts ten dele van rekening rijden.
De stelling is juist. Er zullen wel meer treinreizigers komen, maar voor anderen is
dat een stimulans om gewoon te bijven rijden met de auto.
3 Stelling 3: Rekeningrijden heeft een tijdelijk effect.
Antwoord: De kans bestaat dat het filevoordeel van rekeningrijden teniet gedaan
wordt door een verdere toename in de aanschaf van auto’s, waardoor er weer
meer automobilisten op de weg verschijnen. De verwachting is dat de verkoop
van auto’s niet zal dalen (VK, 300199).
4 Stelling 4: Het verdient aanbeveling om de tolheffing te variëren naar gelang de
file-ernst. Variatie in prijzen dus.
135