Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten

- Peters, K., Verdeelde macht, Boom, Meppel, 1999.
- Schendelen, M.P.C.M. van (red.), Kernthema’s van de politicologie, Boom,
Meppel, 1990 (vierde druk).
Beïnvloedingsstrategie en tactiek
- Klandermans, P.G., Participatie in een sociale beweging- Een theorie over de
bereidheid om te participeren in een sociale beweging en een onderzoek naar het
effect van pogingen van een vakbond om zijn achterban te mobiliseren, VU
Uitgeverij, Amsterdam, 1983.
- Knippenberg-Wisse, B.M., Determinants of hard and soft influence tactics,
Leiden, 1999 (diss.).
- Kok, W., C. Meyer en G. van Ruiten, Protest tegen Progil, Wolters- Noordhoff,
Groningen, 1971.
- Noort, W.J. van, e.a., Protest en pressie, Van Gorcum, Assen, 1987.
- Weerd, M. de, Sociaal-psychologische determinanten van boerenprotest:
collectieve actie frames, onvrede, identiteit en effectiviteit, VU Amsterdam, 1999
(diss.).
11 Differentieel effect van belangenbehartiging: theorie van Olson
Waarom slagen sommige groepen er wel in om hun belangen te behartigen en
andere niet? Het antwoord geeft Mancur Olson in zijn fameuze studie. Olson
ging in ‘The logic of collective action’ (1965) na waarom sommige groepen er wel in
slagen om hun belangen te behartigen en andere niet. Hij schreef meer, zoals een
artikel over allianties (Olson en Zweckhauser, 1966) en ‘The rise and decline of
nations’ (1982). Zijn persoon en werk komen onder meer aan de orde in ‘Politieke
economie’ onder redactie van De Beus en Vuijsje (1987).
Uitgangspunten van Mancur Olson over belangenbehartiging
In het boek uit 1965 maakt hij gebruik van het denken over hoe ondernemingen
zich op een markt gedragen. Hij hanteert verder verschillende andere
uitgangspunten. Ten eerste gaat hij ervan uit dat burgers bij het vormen van een
groep of zich aansluiten bij een bestaande groep hun eigen belang nastreven.
Groepsvorming moet een voordeel opleveren boven het nalaten daarvan. Deze
groepsvorming brengt voor de groepsleden een collectief goed dat ze individueel
niet kunnen verkrijgen.
Collectieve goederen hebben een drietal kenmerken:
a non-rivaliserend: de consumptie van het ene individu van het goed legt geen
beperking op aan de consumptie door een ander;
b non-exclusief: van een eenmaal geproduceerd collectief goed kan niemand
worden uitgesloten;
c gemeenschappelijk aanbod aan gebruikers: het aanbod van het goed of een deel
daarvan is voor elk individu hetzelfde (zie Lulofs, 1978).
Tegenover collectieve goederen staan private goederen.
Onder welke voorwaarden gaan rationeel handelende individuen over tot
gezamenlijke actie respectievelijk nemen ze daaraan deel? Wat hebben burgers
over voor veiligheid op straat? Hoe hoog willen ze inzetten bij het verkrijgen of
58