Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten

Lobbyen kan voor een individuele organisatie gedaan worden. Een
ondernemings- of bedrijfslobby staat in onze optiek voor lobby-activiteiten door
of ten behoeve van een individuele onderneming. Zij is dan deel van het
zogenaamde public affairs-beleid van de organisatie. De voorbereiding en
uitvoering kan geschieden door hetzij door een eigen afdeling, commissie of
functionaris, hetzij door een externe organisatie, bijvoorbeeld een ‘public affairs
consultant’ of een belangenorganisatie (als VNO).
Maar lobbyen kan ook geschieden door of voor categorieën van ondernemingen;
bijvoorbeeld door werkgevers- en brancheorganisaties. In dat geval geven wij er
de voorkeur aan van een ondernemers- of werkgeverslobby te spreken.
Lobbyen kan uiteraard ook geschieden door en voor overheidsorganisaties, zoals
door een departement, een provincie of door grote gemeenten. Een voorbeeld
van een departementale lobby is de succesvolle poging van Verkeer en
Waterstaat om niet alleen nationaal een snelheidsbegrenzer in vrachtwagens te
introduceren maar dit ook voor andere lidstaten van de EG gedaan te krijgen. De
lobby was tamelijk kortdurend, want deze duurde minder dan een jaar. Een
ander voorbeeld is de poging van het provinciaal bestuur van Zuid-Holland om
subsidie te krijgen in het kader van RENAVAL, een subsidieprogramma van de
EG voor de omschakeling van scheepsbouwzones. Daartoe moest niet alleen
invloed op de criteria verkregen worden maar ook veel statistisch materiaal
verzameld worden om een geschikte aanvraag te kunnen indienen. Deze lobby
duurde enkele jaren (zie Van Schendelen, 1993a).
Samenvattend: lobbyen omvat alle activiteiten die gericht zijn op een overheid
waarbij aandacht gevraagd wordt voor een bepaald, voor de lobbyist of zijn
opdrachtgever relevant onderwerp. Dat gebeurt door het leggen en
onderhouden van contacten, het verstrekken van informatie en het argumenteren
met als doel om te overtuigen en zo te beïnvloeden.
Lobby en strategie
Lobbyen kan voor een individuele organisatie gedaan worden door de leiding,
een eigen afdeling, commissie of functionaris (lobbyist), of door een externe
instantie, hetzij een belangenorganisatie (NCW, VNO, VNG bijvoorbeeld) die als
intermediair optreedt, of door een lobby-kantoor (‘public affairs-consultant’).
Is het inzetten van een externe lobbyist iets dat veel weg heeft van uitbesteding
van werk zonder veel betrokkenheid van de leiding van een organisatie of is
lobby toch veelal een zaak van de leiding zelf en ligt de uitvoering ook bij de
leiding?
Sommigen menen dat de laatste optie de wenselijke is: de leiding hoort de
contacten met de omgeving te onderhouden. Dat geldt voor private organisaties.
Maar bij overheden die lobby bedrijven? Uiteraard blijven bij lobby van
overheden politieke bestuurders politiek verantwoordelijk voor handelingen van
94