Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten

procent van de CDA-stemmers vindt dit een probleem dat met voorrang moet
worden opgelost. Blijkbaar leeft dit onderwerp in meerdere partijen want de
score van VVD-stemmers is 30 procent en bij D66-stemmers 34 procent.
• 1998
De belangrijkste politieke thema’s zo’n drie weken voor de Tweede-
Kamerverkiezingen in mei 1998 waren gezondheidszorg en sociale zekerheid. Dat
bleek uit 589 vraaggesprekken die NRC-journalisten in april 1998 voerden met
589 ondervraagden uit dertig Nederlandse dorpen en stadsbuurten. Het
onderzoek had de pretentie representatieve uitkomsten te geven voor de
populatie kiezers.
Het thema dat op de derde plaats kwam was de kwestie van buitenlanders en
asielzoekers. Dit ‘issue’ leefde evenwel minder sterk dan in 1994. Noemde in 1998
een kwart van de kiezers dit thema, in 1994 was dat meer, namelijk eenderde.
Hieruit wordt geconcludeerd dat het thema asielzoekers in 1998 minder leeft. Er
zou door de Nederlanders in 1998 ook genuanceerder over gedacht worden dan
in 1994.
Dat verhinderde Bolkestein niet om het thema asielzoekers in de verkiezingen in
te brengen door middel van een artikel in de Volkskrant van 20 april 1998.
Bolkestein (VVD) pleitte daarin voor een strikter asielzoekersbeleid. Een suggestie
was dat asielzoekers na vijf jaar verblijf in Nederland opnieuw zouden moeten
kijken of ze konden terugkeren naar hun land van herkomst. Op 21 en 22 april
bleek uit enquêtes onder Nederlandse kiezers dat het pleidooi van Bolkestein
(VVD) voor een strikter beleid door driekwart van de Nederlandse kiezers
gesteund werd, waarbij sprake was van een 85 procent steun bij VVD-kiezers
maar ook een steun van rond driekwart van de CDA- en PvdA-kiezers.
Naast deze drie thema’s speelden andere thema’s in de hoofden van veel kiezers.
bijna de helft van de ondervraagde kiezers noemt spontaan de hoge werkdruk,
lage salarissen of wachtlijsten in de gezondheidszorg als problemen waaraan de
politieke vertegenwoordigers aandacht dienen te besteden. Bijna een op elke drie
kiezers benadrukt sociale kwesties zoals de hoogte van de uitkeringen, met name
voor bejaarden en weduwen.
Tabel: Kwesties waaraan de landelijke politiek aandacht moet besteden volgens
589 in april 1998 ondervraagden uit dertig Nederlandse dorpen en stadsbuurten
kwestie aantal keren genoemd door ondervraagden
1 gezondheidszorg 246
2 armoede/scoiale zekerheid 160
3 buitenlanders/asielzoekers 136
4 criminaliteit/veiligheid 126
5 milieu 118
6 infrastructuur/vervoer 76
7 werk 64
8 economie/belasting 55
9 onderwijs 50
37