Samenwerken aan natuur in Olde Maten en Veerslootlanden - Clm

3 Gebruik van natuur
Een belangrijke doelstelling voor het beheer wordt het in regionale kringloop brengen en houden
van producten die uit de natuur komen. Het beheer van de natuurterreinen vraagt om de winning
van gras in allerlei kwaliteiten en hoeveelheden, riet en hout moet worden teruggezet en
op gezette tijden wordt ook bagger opgediept. De ambitie is om die producten maximaal te benutten
in de bedrijfsvoering van de landbouw en van het natuurbeheer. Een dergelijke waarde
draagt bij aan het verdienmodel voor natuur en kan weer worden ingezet voor de kwaliteit van
het gebied. In dit hoofdstuk wordt eerst een analyse gemaakt van de wijze waarop de producten
in de bedrijfsvoering kunnen worden toegepast om vervolgens na te gaan welke waarde
die hebben en hoe die waarde kan worden versterkt (innovatie).
3.1 Producten uit de natuur: per beheertype gedifferentieerd
De producten die uit de natuur worden geoogst zijn per beheertype verschillend. In tabel 3.1
zijn de producten benoemd per beheertypen. De cursief gemaakte beheertypen zijn in oppervlakte
het meest dominant.
Tabel 3.1 Producten uit het natuurbeheer en mogelijke toepassingen
Beheertype Product Oogsttijd Toepassing
Zoete plas beetje slootmaaisel herfst compostering
Zoete plas (open getrokken boksloot) bagger 1 * 30 jr. compostering
Moeras grof gras en takken herfst compostering
Gemaaid rietland riet winter dakbedekking / strooisel
Veenmosrietland en moerasheide slootmaaisel herfst compostering
Trilveen maaisel van gras nazomer strooisel
Nat schraalland hooi op stam nazomer strooisel
Vochtig hooiland hooi op stam nazomer strooisel
Kruiden- en faunarijk grasland graskuil of weidegras groeiseizoen veevoeding
Ruigteveld grof maaisel herfst compostering
Vochtig weidevogelgrasland graskuil of weidegras groeiseizoen veevoeding
Wintergastenweide maaisel van gras nazomer strooisel
Hoog- en laagveenbos houtsnippers winter energie
Vochtig hakhout en middenbos houtsnippers winter energie
Houtwal, houtsingel en struweelhaag houtsnippers winter energie
3.1.1 Kuilgras
Dit wordt vooral gewonnen in het kruiden- en faunarijk grasland en vochtig weidevogelgrasland.
Dit zijn graslanden waarop gedeeltelijk kan worden bemest en mede waardoor het gras voldoende
kwaliteit heeft voor toepassen als veevoer. De kwaliteit wordt mede bepaald door de
maaidatum en die is weer afhankelijk van het natuurdoel. Gaat het om weidevogelbescherming,
c.q. kuikenoverleving of is het belangrijk dat kruiden eerst kunnen bloeien voordat zij worden
gemaaid? Indien dat niet het geval is, is maaien in een gunstig stadium (uit oogpunt van voedingskwaliteit)
het meest logische omdat dan een maximum aan voedingsstoffen worden afgevoerd
en dus maximaal wordt verschraald. Een andere beperking is de mate van drooglegging,
met name in de Olde Maten waar een natuurlijk peil gehanteerd gaat worden. Maaidata beperking
wordt dus maatwerk. Er worden als richtlijn data vastgelegd in de contracten, maar daar
kan – in overleg – van worden afgeweken.
De hoeveelheid droge stof die per hectare jaarlijks kan worden gewonnen, wordt vanuit de huidige
ervaringen geschat tussen de 5 – 9 ton. In de Olde Maten wordt die opbrengst nu nog beperkt
(tot 30%) door de schaduwwerking van de elzensingels, maar die schaduwwerking zal
Beheer en Onderhoudsplan Olde Maten en Veerslootlanden
11