Samenwerken aan natuur in Olde Maten en Veerslootlanden - Clm

• Loonwerk.
• Overige bijzondere omstandigheden op het perceel: perceelsvorm, mate van vernatting
(extra kosten mechanisatie – KWIN voldoet dan niet).
Dit zijn de variaties aan de kostenkant. Ook aan de batenkant is het een afpeloefening:
• Feitelijke productie, mede afhankelijk van eventuele bemesting.
• Genoemde mestplaatsing (zie boven).
• Eventuele toeslagrechten (nu niets over te zeggen).
• Beheervergoedingen.
Door de beschikbare beheervergoedingen als uitgangspunt te nemen kan er een (agrarische)
waarde ontstaan voor bijvoorbeeld Nat Schraalland (N 10.01) omdat de ondernemers bijvoorbeeld
in staat zijn om dat kosteneffectiever te beheren dan de normkosten waarop de beheervergoedingen
zijn gebaseerd. Zij kunnen besluiten om droog gras van dit type als strooisel te
gebruiken. Dan heeft het een vervangende waarde voor stro. Netto zijn er dan nog steeds (hoge)
kosten.
Als elke kostenbesparing van het beheer per beheertype op deze manier wordt omgezet in een
aanpassing van de pachtprijs wordt de eindbeheerder elke prikkel ontnomen om kosten efficiënter
te werken. Dan kunnen er ook discussies ontstaan over de normbedragen voor de business
case. Dat is niet des ondernemers. De functie van de business case is om een referentie te hebben
voor de uiteindelijke pachtprijs en de onderlinge verschillen. Tevens geeft het houvast voor
het bepalen van oneigenlijke staatssteun. Voor het bepalen van de uiteindelijke pachtprijs zijn
er verschillende mogelijkheden:
1. Open inschrijving voor de verpachting houden. Daarmee wordt enerzijds het ondernemerschap
uitgedaagd dat zich instelt op natuurbeheer en anderzijds kan op deze manier mogelijk
nog een (beperkt) extra rendement op gebiedsniveau worden gerealiseerd. Vanuit het
perspectief van een langdurige relatie opbouwen ligt het voor de hand om – bij een positieve
evaluatie van het uitgevoerde beheer – de pacht te verlengen na een eerste periode van
zes jaar. Als zich dat voordoet ontstaat er slechts eenmalig een marktwerking in bepalen
van de pachtprijs en is daarom een aanvullende benadering nodig om bij verlenging een
zakelijke discussie te voeren over (de ontwikkeling van) de pachtprijs
2. De verpachter stelt een pachtprijs vast op basis van de systematiek van business case,
maar laat ook andere factoren meewegen, die onder andere zijn afgeleid van criteria voor
pachters. Ook de lengte van de pacht kan daarin een rol spelen. In de praktijk wordt vaak
een complex aangeboden voor pacht en niet een uniforme hectare.
3. Naast de pachtprijsbepaling op basis van de businesscases en de open inschrijving kan op
basis van de Grondkamersystematiek tot een pachtprijsbepaling worden gekomen. Deze
gaat uit van een regionale pachtnorm die wordt verminderd met allerlei vergoedingen voor
beperkingen in de bedrijfsvoering, zoals wel/niet bemesten, drooglegging, wel/niet bespuiten,
graslandvernieuwing, etc. De confrontatie met de locale markt leidt dan uiteindelijk tot
de pachtprijs die in de overeenkomsten wordt vastgelegd.
Welke systematiek ook wordt toegepast, in alle gevallen is het van belang dat de prijs transparant
wordt vastgesteld en verantwoord.
Conclusie over pachtprijs
• Als de beheervoorwaarden en overige omstandigheden als vaste uitgangspunten worden
genomen, kan op basis daarvan de pacht (+/-) worden bepaald. Dat wil niet zeggen dat er
met natuurbeheer geen geld kan worden verdiend.
• Pachtprijs voor eindgebruiker bepalen aan de hand van een businesscase met toepassing
van formele normen geeft een (transparante) referentie voor de pachtprijs en om oneigenlijke
staatssteun te voorkomen. In de praktijk wordt het onderhandelen, al dan niet via
open inschrijving wat er voor een specifiek perceel of voor een complex gevraagd kan worden.
• De locale markt voor de verpachting van natuurgrond bepaalt de te hanteren pachtprijs bij
een eerste contract. Wordt er verlengd dan ontstaat er een discussie over aanpassingen
van de pachtprijs aan de hand van een business case.
Beheer en Onderhoudsplan Olde Maten en Veerslootlanden
24