Samenwerken aan natuur in Olde Maten en Veerslootlanden - Clm

Samenvatting
Natuurontwikkeling Olde Maten / Veerslootlanden
Het gebied de Olde Maten / Veerslootlanden is landschappelijk uniek door het slagenkarakter
van de Olde Maten. De natuurwaarden in het gebied liggen in het bijzonder op de plaatsen waar
schoon kwelwater aan de oppervlakte komt in de Veerslootlanden. Daar hebben zich blauwgraslanden
ontwikkeld. Daarnaast komen in de boksloten van het slagenlandschap meerdere verlandingsstadia
voor waarin zich belangrijke natuurwaarden ontwikkelen. Boksloten zijn nu brede
sloten in het veengebied die ooit zijn gegraven voor de turfwinning, een soort half ontwikkelde
petgaten. Het omliggende agrarische gebied is een van de sterkste weidevogelgebieden van
Overijssel met een unieke populatie wulpen.
In de landinrichting Rouveen is door grondruil en grond uit productie te nemen het natuurgebied
uitgebreid naar 1000 ha., zodat het voldoende robuust wordt om de beoogde natuurdoelen,
w.o. enkele Natura 2000 doelen, te realiseren. De inrichting wordt eind 2013 afgerond. Het waterbeheer
in de Olde Maten volgt dan het natuurlijk peil en in de Veerslootlanden wordt het waterbeheer
ook aangepast. Vanaf dat moment kunnen de natuurwaarden zich beter ontwikkelen.
Thuis in de streek
Aan het beheer van grote delen van het gebied nemen nu een kleine 100 agrariërs deel die percelen
pachten van Staatsbosbeheer. Staatsbosbeheer heeft in 2008 besloten om in de toekomst
de boeren en andere bewoners in het gebied meer verantwoordelijkheid te geven in het beheer.
De ANV Horst en Maten is daarvoor een van de meest logische partners. In eerste instantie ging
de gedachte uit naar het overdragen van de verpachtingstaken en alles wat daarbij hoort aan de
Agrarische Natuurvereniging. Gaandeweg is het beeld ontstaan dat de ANV integrale beheerverantwoordelijkheid
neemt voor grote delen van het gebied omdat bijvoorbeeld een boksloot en
het naastgelegen grasland direct met elkaar verbonden zijn.
Ondernemers willen deze verantwoordelijkheid voor het beheer graag op zich nemen omdat zij
– mede door de geschiedenis – zich betrokken voelen bij het gebied. Zij willen het graag goed
beheren. Zij kunnen de zeggenschap over gebruik en beheer versterken. Enkelen zijn ervan afhankelijk
voor hun bedrijfsontwikkeling. De ANV ziet het als een uitdaging om het beheer als
collectief te gaan ondernemen. Zij ziet het als een mogelijkheid om te ondernemen met gebiedsbeheer,
waarbij ze niet alleen het beheer uitvoert maar ook de diensten die het landschap
levert in waarde weet om te zetten, zoals bijvoorbeeld groene energie of CO2 vastlegging.
Beheer en Onderhoudsplan
Deze unieke en vergaande samenwerking tussen Staatsbosbeheer en de Agrarische Natuurvereniging
wordt mede mogelijk gemaakt door de provincie Overijssel. Deze leidt de natuurontwikkeling
en regisseert de middelen voor het beheer via het Natuurbeheerplan en de Subsidieregeling
Natuur en Landschap (SNL). Om de operationele samenwerking tussen Staatsbosbeheer en
ANV concreter in te vullen hebben de drie partijen dit Beheer en Onderhoudsplan opgesteld. Dit
Beheer en Onderhoudsplan beschrijft de beheertypen, de wijze waarop het beheer kan worden
ingepast in de bedrijfsvoering, de financiering van het beheer en de wijze waarop de samenwerking
kan worden georganiseerd en in contracten vastgelegd. Het sluit af met een concrete
werkagenda voor 2012 en 2013 zodat kan worden begonnen met het verpachten van delen van
het gebied door de ANV.
Beheertypen
Beheertypen is een typering uit de subsidieregeling voor Natuur en Landschap. Het benoemt
onderdelen in natuurgebieden, die een specifieke natuurkwaliteit vertegenwoordigen en een
samenhangend pakket van beheermaatregelen vragen. Per beheertype is een beheervergoeding
vastgesteld. De kwaliteit van de natuur in dit gebied zit vooral op de lijnen in het landschap: de
grenzen tussen beheertypen zoals de overgang van de boksloten naar het grasland. Deze lijnen
vragen intensief beheer, te meer daar de komende jaren van veel boksloten de houtsingels
Beheer en Onderhoudsplan Olde Maten en Veerslootlanden