een gerandomiseerde studie - World Federation of Music Therapy

der Nederlanden, 1998; Joosten, 2003). In een recent voorstel van de CONO-kamer aan het
ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is het begrip GZ-Vaktherapeut door
Artikel 34 van de BIG-wet beschermd. Hiernaast zijn de vaktherapeutische beroepen
georganiseerd in één van de zes pilaren waarop de GGZ berust (Joosten, 2003). Dat betekent
dat de beroepsgroep van de vaktherapeut vanuit de overheid gezien wordt als een relevante
bijdrage aan de Geestelijke gezondheidszorg (GGZ).
In Nederland werken naar schatting 300 muziektherapeuten (Neijmeijer, van de Wijgert &
Hutschemaekers, 1996). Daarvan werkt circa eenderde in algemene psychiatrische
ziekenhuizen (APZ) of psychiatrische afdelingen van algemene ziekenhuizen (Neijmeijer et
al., 1996). Patiënten met schizofrenie is één van de grootste doelgroepen die gebruik maakt
van deze instellingen.
In Duitsland zijn 1850 muziektherapeuten in een beroepsgroep georganiseerd (Oerter,
Scheytt-Hölzer, & Kächele, 2001). Muziektherapie wordt in veel psychiatrische ziekenhuizen
als methode voor de behandeling van schizofrene patiënten toegepast. Toch behoort de
behandeling met muziektherapie zelden tot de standaardbehandeling in psychiatrische
klinieken en wordt deze behandeling ook niet in alle klinieken toegepast Een survey wijst uit
dat muziektherapeuten werken in 37% van alle psychiatrische en psychosomatische klinieken
in Duitsland (Andritzky, 1996). Volgens een onderzoek van Engelman (1995) wordt in
tweederde van de Duitse klinieken een muziektherapeutisch aanbod gevonden, voornamelijk
met psychotische patiënten. Er is nooit een vergelijkend onderzoek uitgevoerd betreffende het
relatieve aantal werkende muziektherapeuten in Nederland en Duitsland, doch waarschijnlijk
zullen de landen elkaar niet veel ontlopen.
1.1. Eigenschappen van het medium muziek als therapeutisch potentieel
Het muzikale gedrag van patiënten vertoont vaak overeenkomsten met ander probleemgedrag
van deze patiënten. Volgens Smeijsters (2000, pp. 260) “luistert de muziektherapeut naar de
muziek van de patiënt, reageert door middel van muzikale empathie en biedt muzikale
mogelijkheden aan die een verandering … van de cliënt kunnen bewerkstelligen.” Vaak gaat
dan “de muziekimprovisatie gepaard met gesprekken waarin de analoge beleving van de
patiënt wordt uitgediept.” Zo zal een onrustige cliënt met schizofrenie de onrust ook muzikaal
uiten. Door muzikaal aan te sluiten, kan de onrust beïnvloed en verminderd worden. Binnen
de spelsituatie van de muziektherapie is experimenteren en oefenen met nieuw gedrag
verhoudingsgewijs veilig. Beoogd wordt dan volgens Smeijsters (1995, pp.78) dat vooral het
9