'Onderzoeksjournalistiek en dagbladen' - VVOJ

investigative reporting means nailing a crook or catching a politician with his pants down.
[…] At the Inquirer, investigative reporting means freeing a reporter from the normal
constraints of time and space and letting the reporter really inform the public about a
situation of vital importance. It means coming to grips with a society grown far too complex
to be covered merely with news briefs or a snappy colour graphic.’ (1988, p. 12),
De beschrijving van Roberts laat zien dat onderzoeksjournalistiek mogelijk niet alleen
betrekking heeft op het onthullen van wangedrag, maar dat het ook betrekking heeft op
verdieping in de complexiteit van een situatie.
In de literatuur blijkt tevens een kwalitatief verschil te zijn in de nieuwsgaring en selectie
tussen onderzoeksjournalisten en reguliere journalisten. De Burgh (2000) omschrijft dit
verschil als volgt: ‘Whereas news deals very rapidly with received information, usually
accepting what is defined for it by authority (ministeries, police, fire service, university,
established spokesmen) as events appropriate for transformation into news, investigative
journalism selects its own information and priorities it in a different way.’ (p. 14). Paul
Williams (1978), één van de oprichters van Investigative Reporters and Editors (IRE),
benoemt het proces van informatieverzameling een ‘intellectueel proces’ en zegt: ‘It is a
business of gathering and sorting ideas and facts, building patterns, analysing options and
making decisions based on logic rather than emotion’. (p. 12) Hij omschrijft het verschil
tussen een journalist en een onderzoeksjournalist als volgt:’The beat reporter’s job is to
report that something happened. The investigator’s challenge is to find out why, and tell why
it may happen again. His job is to pull things togther.’ (p. 12). Ook Bakker, Schreuders en
Van Stegeren (1991) beschrijven in hun bundeling van Nederlandse praktijkverhalen met
betrekking tot onderzoeksjournalistiek dat dit een afzonderlijke discipline is binnen de
verslaggeverij. Het onderscheidt zich door het stelselmatige karakter van het onderzoek
(onderzoeksplan) en de doelgerichtheid. Het verschil in kwantitatief opzicht is gelegen in het
arbeidsintensieve en langdurige karakter en in het feit dat de bronnen talrijk en divers zijn.
Hierbij beschrijven ze dat onderzoeken niet opzoeken is (naslaan, checken), maar dat dit
uitzoeken tot op de bodem betekent. Zij introduceren hierbij het woord
‘projectjournalistiek’:’het gedurende vrij lange tijd ‘vrijmaken’ van (een team) journalisten
voor een enkel onderwerp. Het aanvatten van een dergelijk project vergt doorgaans een
redactionele beleidsbeslissing.’ (p. 17).
- 13 -