'Onderzoeksjournalistiek en dagbladen' - VVOJ

intrede hebben gevonden als een vorm van onderzoeksjournalistiek. Deze bevindingen zijn in
overeenstemming met de resultaten van de documentenanalyse.
Het is echter opvallend dat geïnterviewde personen van 2 landelijke dagbladen (Algemeen
Dagblad en Trouw) en 3 regionale dagbladen (Bn/DeStem, Dagblad de Limburger/Limburgs
Dagblad en Leeuwarder Courant) deze vorm van onderzoek niet als onderzoeksjournalistiek
zien. Naar hun mening is het signaleren van trends een gevolg van het structureel volgen van
een onderwerp en het ‘attent’ zijn van de reguliere journalist. Omdat de Vereniging van
Onderzoeksjournalisten trendanalyses als een vorm van onderzoeksjournalistiek onderscheidt
kan gesteld worden dat er een discrepantie lijkt te zijn tussen wat de VVOJ als
onderzoeksjournalistiek ziet en de invulling die deze 5 dagbladen aan onderzoeksjournalistiek
geven.
4. Voorlichting- en service onderzoeken
De laatste categorie, die tijdens de interviews naar voren is gekomen, zijn onderzoeken
waarbij de krant voorlichting geeft aan de lezer over de kwaliteit van consumentendiensten of
over de (on)veiligheid van Nederlandse gemeentes. Kenmerkend voor deze onderzoeken is
dat het zelf opgezette onderzoeken zijn door de krant, waarbij zelf normeringcriteria worden
bepaald en de krant eigen conclusies verbindt. Dergelijke onderzoeken worden bij 4
dagbladen uitgevoerd, te weten Algemeen Dagblad, Trouw, de Volkskrant en Dagblad van het
Noorden. Voorlichting- en service onderzoeken worden verricht vanwege het service-element
naar de lezer toe en vanwege de onduidelijkheid van de gegevens vanuit de instituten. Bij de
dagbladen waar deze vorm van onderzoeksjournalistiek niet wordt bedreven geven de
geïnterviewde personen aan dit niet te doen vanwege het arbeidsintensieve karakter en
vanwege de geldinvestering die hiervoor nodig is.
Naast kwaliteitsonderzoeken van consumentendiensten worden er bij het Algemeen Dagblad
en Dagblad van het Noorden onderzoeken verricht naar consumentenproducten. Onderzoeken
variëren hierbij van de kwaliteit van oliebollen, haring en drogeworsten tot bioscopen,
opticiens en parkeeraccommodaties. Bij het Algemeen Dagblad worden dergelijke
onderzoeken verricht ter kwaliteitscontrole van voedingsmiddelen bij de verkooppunten. Bij
het Dagblad van het Noorden wordt de motivatie voor deze vorm van onderzoek als volgt
omschreven:‘De krant is van oorsprong een nieuwsbrenger maar daar volstaat niet meer mee, de
adviesfunctie is steeds belangrijker geworden. Lezers vinden het heel erg leuk maar die vinden het ook
- 35 -