'Onderzoeksjournalistiek en dagbladen' - VVOJ

‘uitleggen’ en is gericht op volledigheid. Hierbij gaat het vaak om informatie die niet direct
voorhanden is en waarvoor meer tijd nodig is om het te krijgen. Tussen de
onderzoeksjournalist en de journalist die de alledaagse berichtgeving verslaat is een verschil
gelegen in de systematische werkwijze van het onderzoek en de tijdsinvestering die daarmee
gepaard gaat. Gesteld kan worden dat de tijdsinvestering en de arbeidsintensiviteit 2
belangrijke kenmerken zijn van onderzoeksjournalistiek. Een derde kenmerk van
onderzoeksjournalistiek die naar voren komt, is het risico dat het diep graven in een
onderwerp geen resultaat tot stand brengt.
Hoewel de werkwijze van de onderzoeksjournalist verschilt van de reguliere journalistiek,
wordt onderzoeksjournalistiek door het merendeel van de geïnterviewde personen gezien als
onderdeel van het takenpakket van iedere journalist. In de praktijk blijkt dit echter niet door
iedereen gerealiseerd te (kunnen) worden. Door alle geïnterviewde personen wordt
aangegeven dat er een karakterologisch verschil is tussen de journalist die voor de dagelijkse
krant werkt en de onderzoeksjournalist. Tevens wordt aangegeven dat voor het bedrijven van
onderzoeksjournalistiek bepaalde (analytische) competenties en vaardigheden vereist zijn.
Naar aanleiding van deze gegevens kan gesteld worden dat er een paradox zit in de
beschrijving die wordt gegeven aan onderzoeksjournalistiek in vergelijking met de reguliere
vorm van journalistiek. Aan de ene kant wordt het gezien als een tautologie voor journalistiek,
het is een onderdeel van het reguliere werk van iedere journalist, maar aan de andere kant
vergt het een werkwijze die verschilt van de werkwijze van de reguliere journalist.
4.2.2 Soorten onderzoeksjournalistiek
Zoals naar voren is gekomen wordt onderzoeksjournalistiek beschreven in termen van
onthullingjournalistiek, maar in meerdere mate wordt dit begrip ingevuld door verdieping te
bieden in een onderwerp. Hierbij blijken 4 soorten van onderzoeksjournalistiek onderscheiden
te kunnen worden, waarbij 3 soorten overeen komen met de indeling die de VVOJ hanteert en
in de literatuurstudie naar voren zijn gekomen. Op basis van dit onderzoek blijkt daarnaast
nog een vierde soort te kunnen worden onderscheiden, namelijk de service– en
voorlichtingsonderzoeken. Deze 4 soorten onderzoeksjournalistiek zullen binnen deze
subparagraaf worden beschreven.
- 32 -