'Onderzoeksjournalistiek en dagbladen' - VVOJ

In tegenstelling tot de vorige 3 dagbladen, waar verslaggevers onderzoek verrichten met
betrekking tot verschillende onderwerpen, worden onderzoeken bij Trouw en het Eindhovens
Dagblad over het algemeen verricht door verslaggevers die zijn gespecialiseerd in bepaalde
onderwerpen. Bij Trouw is één algemene verslaggever werkzaam die ongeveer 60% van zijn
werktijd onderwerpen onderzoekt die degene chronisch volgt. Binnen het Eindhovens
Dagblad daarentegen worden onderzoeken over het algemeen niet door algemene
verslaggevers verricht maar door specialisten. Specialisten zijn verslaggevers, die voor de
dagelijkse krant berichten schrijven op het gebied van hun specialisme, zoals politie, politiek
of economie. Omdat onderzoeken worden verricht vanuit de specialisatie ligt de berichtgeving
voor de dagkrant en het werken aan onderzoeken in het verlengde van elkaar.
Naast de beschreven verslaggevers die semi-structureel onderzoeksjournalistiek verrichten
worden daarnaast bij alle 4 dagbladen (NRC Handelsblad, Trouw, De Stentor en Eindhovens
Dagblad) incidenteel onderzoeken verricht door verslaggevers vanuit andere redacties. Bij de
landelijke dagbladen worden deze verslaggevers over het algemeen vrijgesteld voor het
onderzoek. Bij de regionale dagbladen is het onderzoeken gecombineerd met het werken voor
de alledaagse berichtgeving, met uitzondering van grote projecten waarbij journalisten geheel
worden vrijgesteld.
De geïnterviewde journalisten van beide regionale dagbladen en het landelijke dagblad Trouw
beschrijven de huidige redactionele inbedding van onderzoeksjournalistiek niet als de meest
gewenste situatie. De voornaamste reden hiervoor is dat het werken aan onderzoeken
momenteel incidenteel op ad hoc basis wordt gerealiseerd en dat het onderzoeken vaak
gecombineerd dient te worden met de alledaagse berichtgeving. Zij geven er daarom allen de
voorkeur aan om onderzoeksjournalistiek permanent in te bedden binnen de redactie.
Momenteel blijkt het praktisch lastig te zijn om er mensen fulltime voor vrij te stellen
vanwege de productiedruk en de beperkte middelen binnen de krant. De geïnterviewde
personen van NRC Handelsblad en het Nederlands Dagblad achten het niet nodig om vaste
onderzoeksjournalisten aan te stellen. Beiden zien de gecombineerde werkwijze als voordelig
omdat men snel ‘in het spoor van nieuws kan opereren’ en niet het risico loopt dat je ‘te ver
van de krant afdrijft’. De chef van het Nederlands Dagblad ziet het vast aanstellen van
onderzoeksjournalisten zelfs als een ‘verschraling’ van onderzoeksjournalistiek en ziet de
brede betrokkenheid van de redactie als een ‘wezenlijk ding’ van de krant.
- 28 -