'Onderzoeksjournalistiek en dagbladen' - VVOJ

Hoewel de dagbladen met diverse knelpunten geconfronteerd worden, weerhoudt hen dat niet
ervan onderzoeksjournalistiek te realiseren. Het gebrek aan budget, redactiecapaciteit en tijd
dwingt de dagbladen tot het maken van keuzes. Binnen enkele dagbladen wordt gekozen voor
onderzoeksjournalistiek door mensen hiervoor fulltime vrij te stellen of door het structureel in
te bedden binnen de organisatie. Bij het merendeel van de Nederlandse dagbladen wordt
daarentegen incidenteel prioriteit gelegd bij onderzoeksjournalistiek. Welke motieven bij de
Nederlandse dagbladen ten grondslag liggen om voor deze arbeidsintensieve en tijdrovende
vorm van onderzoeksjournalistiek te kiezen, zal in de laatste paragraaf inzichtelijk worden
gemaakt.
4.4 Motivatie realiseren onderzoeksjournalistiek
Zoals eerder aan de orde is gekomen zijn dagbladen hun leidende positie als
nieuwsvoorziening kwijtgeraakt door de opkomst van diverse gratis nieuwsmedia. Binnen alle
Nederlandse dagbladen vormt dit de belangrijkste drijfveer om onderzoeksjournalistiek te
realiseren. Alle geïnterviewde personen geven aan dat een krant met eigen unieke
berichtgeving, zoals onderzoeksjournalistiek, zich kan onderscheiden ten opzichte van het
gratis nieuws. Daarnaast draagt het bij aan het behouden van het bestaansrecht van de krant.
Naast deze commerciële motieven wordt onderzoeksjournalistiek gerealiseerd vanuit de
maatschappelijke functie van de krant binnen de samenleving. ‘Met onderzoeksjournalistiek kun
je één van de ooit als eerste geformuleerde taken van de journalistiek goed uitvoeren, namelijk:
controle van de democratie’, is een veel gegeven antwoord door de geïnterviewde personen.
Naast deze motieven blijkt onderzoeksjournalistiek bij het merendeel van de landelijke
dagbladen en regionale dagbladen te worden gezien als een kwaliteitskenmerk van de krant,
waardoor het meebepalend is voor de identiteit en het imago van de krant. Het investeren in
onderzoeksjournalistiek zien zij als een noodzakelijk iets voor de toekomst. Geïnterviewde
onderzoeksjournalisten van de Volkskrant en Trouw verwachten in dit verband dat in de
toekomst dagbladen herontdekken dat het medium meer de diepte in moet. Zij verwachten dat
er andere organisatievormen gaan komen, waarbij onderzoeksprojecten in de vorm van
halffabricaten door dagbladen worden ingekocht, of door middel van het aantrekken van
externe financieringsmiddelen. Op deze manier zou onderzoeksjournalistiek binnen een krant
een volwassen plaats kunnen krijgen
- 39 -