'Onderzoeksjournalistiek en dagbladen' - VVOJ
'Onderzoeksjournalistiek en dagbladen' - VVOJ
'Onderzoeksjournalistiek en dagbladen' - VVOJ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1. INLEIDING<br />
De Britse onderzoeksjournalist Nick Davies luidt in zijn kritische boek ‘Flath Earth News’<br />
(2008) de alarmbel over de toestand van de Engelse kwaliteitspers. Hierin schetst hij de vele<br />
manier<strong>en</strong> waarop commercialiteit goede journalistiek ondermijnt. ‘De belangrijkste red<strong>en</strong><br />
waarom berichtgeving steeds meer draait om m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, citat<strong>en</strong> <strong>en</strong> reacties, is dat ze gratis<br />
zijn. Feit<strong>en</strong> zijn duur, omdat ze veel tijd verg<strong>en</strong> om uit te zoek<strong>en</strong>’, aldus Davies (Van der<br />
Hoev<strong>en</strong>, 2009). Binn<strong>en</strong> deze nieuwscultuur constater<strong>en</strong> academici <strong>en</strong> journalist<strong>en</strong><br />
verandering<strong>en</strong> in de nieuwsselectie <strong>en</strong> nieuwsrapportering door journalist<strong>en</strong> van de Engelse<br />
kwaliteitspers. Binn<strong>en</strong>landse berichtgeving is in to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de mate gebaseerd op<br />
‘voorverpakte informatie’, afkomstig van persbureaus of pr-materiaal (Lewis, Williams &<br />
Franklin, 2008). Journalistiek werk, gericht op waarheidsbevinding, leidt hierbij onder de<br />
tr<strong>en</strong>d waarbij berichtgeving wordt gezi<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> ‘economisch product’ <strong>en</strong> winst wordt<br />
nagestreefd (Lewis, Williams & Franklin, 2008).<br />
Ook in Nederland klink<strong>en</strong> sombere geluid<strong>en</strong> over de kwaliteit van de informatievoorzi<strong>en</strong>ing<br />
door dagblad<strong>en</strong>. Mom<strong>en</strong>teel word<strong>en</strong> Nederlandse dagblad<strong>en</strong> geconfronteerd met e<strong>en</strong><br />
verschraling van de journalistieke infrastructuur. Er is minder journalistieke capaciteit in de<br />
bedrijv<strong>en</strong> beschikbaar voor het beoordel<strong>en</strong> van relevantie van nieuwsfeit<strong>en</strong> <strong>en</strong> het<br />
onderzoek<strong>en</strong> van de achtergrond<strong>en</strong> ervan (Tijdelijke Commissie Innovatie <strong>en</strong> Toekomst Pers<br />
2009). Hierdoor is e<strong>en</strong> vorm van berichtgeving ontstaan waarin journalist<strong>en</strong> in meerdere mate<br />
persbericht<strong>en</strong> over nem<strong>en</strong> (Pr<strong>en</strong>ger & Van Vree, 2004). Eig<strong>en</strong> journalistiek werk, gericht op<br />
waarheidsbevinding, blijkt plaats te mak<strong>en</strong> voor het verzamel<strong>en</strong> van reacties op het nieuws <strong>en</strong><br />
het gev<strong>en</strong> van context (Hijmans, Buijs & Schafraad, 2009).<br />
Naar aanleiding van deze rec<strong>en</strong>te ontwikkeling<strong>en</strong> lijkt onderzoeksjournalistiek, waarbij<br />
kritisch <strong>en</strong> diepgrav<strong>en</strong>d journalistiekwerk c<strong>en</strong>traal staat, in het geding te zijn. K<strong>en</strong>merk<strong>en</strong>d<br />
voor onderzoeksjournalistiek is haar arbeidsint<strong>en</strong>sief <strong>en</strong> langdurig karakter. Daarnaast zijn<br />
investering<strong>en</strong> e<strong>en</strong> vereiste, maar bied<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> garantie voor e<strong>en</strong> verhaal. Tijdsdruk <strong>en</strong><br />
onderbezetting zoud<strong>en</strong> echter mogelijke factor<strong>en</strong> zijn die het realiser<strong>en</strong> van<br />
onderzoekjournalistiek bemoeilijk<strong>en</strong> (Tijdelijke Commissie Innovatie <strong>en</strong> Toekomst Pers,<br />
2009). In 2002 heeft de Ver<strong>en</strong>iging van Onderzoeksjournalist<strong>en</strong> (Desmet, Ernst, Vermeer &<br />
Van Vonder<strong>en</strong>, 2002) e<strong>en</strong> studie gedaan naar onderzoeksjournalistiek binn<strong>en</strong> Nederland <strong>en</strong><br />
Vlaander<strong>en</strong>. Hierin komt naar vor<strong>en</strong> dat er opmerkelijk veel aan onderzoeksjournalistiek<br />
- 1 -