(2001) nummer 1 januari/februari - Nemesis

More documents

Recommendations

Info

Tot slot I KRONIEK De trend in gelijke behandeling die Linda Senden in de vorige Kroniek signaleerde 82 dat de aandacht van sociale zekerheid verschuift naar de combinatie van arbeid met het gezinsleven zet zich door. Veel jurisprudentie op het gebied van zwangerschap en ouderschap heeft echter helaas nog niet de verheldering gegeven die velen graag hadden gezien. Gelijke behandeling tussen mannen en vrouwen heeft nog steeds niet aan belang ingeboet. De stroom van prejudiciële vragen blijft constant en hoewel de inhoud van de vragen steeds verschilt en verschuift, blijven de landen waar die vragen vandaan komen betrekkelijk hetzelfde. Duitsland en het Verenigd Koninkrijk voeren de lijst wederom aan. Frankrijk voert een heuse inhaalslag met vijf zaken en de eerste zaak van Spanje is gesignaleerd. Hierbij moet de opmerking worden geplaatst dat het aantal prejudiciële vragen dat aan het Hof van Justitie wordt voorgelegd niet noodzakelijkerwijs iets zegt over het belang dat wordt gehecht aan gelijke behandeling maar meer over de wijze waarop het justitiële apparaat werkt in de verschillende lidstaten en de 'prejudiciële-vraag-bereidheid' van nationale rechters. De inwerkingtreding van het Verdrag van Amsterdam heeft de nodige wetgevingsinitiatieven ingeluid. In hoeverre het nieuwe art. 13 EG vruchten zal afwerpen voor de gelijke behandeling tussen mannen en vrouwen is echter nog de vraag. Deze ontwikkelingen en de ontwikkeling van het Handvest van de grondrechten worden met belangstelling tegemoet gezien. Hoewel oppervlakkig gezien meer regelgeving zou moeten worden toegejuicht, vanwege de (blijkbaar) vergrote aandacht, is ook enige scepsis op zijn plaats. De ontwikkelingen op het gebied van zwangerschap leiden tot de conclusie dat een caleidoscoop prachtig is maar wellicht niet noodzakelijk dezelfde pracht vertoont wanneer zij wordt gebruikt om te kijken naar het recht op gelijke behandeling voor mannen en vrouwen. Literatuur In het Onderzoek naar de voorstellen voor richtlijnen ex art. 13 EG-Verdrag en het gemeenschapsrecht inzake de gelijke behandeling van vrouw en man ten behoeve van het Europees Parlement is een goed overzicht van de huidige ontwikkelingen en een bespreking van het aquis communautaire te vinden. Een samenvatting van dit onderzoek is te vinden in Nemesis 2000, nr. 4. Daarnaast is de samenvatting te vinden op de website van het Clara Wichmann Instituut: , hier kan ook een kopie van het volledige onderzoek worden gevonden. Een ander overzicht biedt I. Heide, 'Supranational action against sex discrimination: Equal pay and equal treatment in the European Union', International Labour Review 1999, vol. 138, nr. 4, p. 381-410. Over de consequenties van het Verdrag van Amsterdam zie: M. Bell, 'Article 13: the European Commission's Anti-Discrimination Proposals', ILJ 2000 nr. 29/1, p. 79; S. Robin-Olivier, 'La référence aux droits sociaux fondamentaux dans Ie traite d'Amsterdam', 82. L. Senden, 'Kroniek van het EG-recht', Nemesis 1999 nr. 1. VAN HET EG-RECHT B A B E T T E K O O P M A N & A N N I C K M A S S E L O T Droit Social 1999 nr. 6, p. 609; L. Waddington, 'Testing the Limits of the EC Treaty Article on Non-Discrimination', ILJ 1999, nr. 28/2, p. 133; L. Waddington, 'Article 13 EC: Setting Priorities in the Proposal for a Horizontal Employment Directive', ILJ 2000 nr. 29/2, p. 178. Pensioenen: M. Adema, 'Pensioen en gelijkebehandelingsnormen', Nemesis 1999 nr. 4, p. 117-125. Mr. I. van der Steen, 'Toepassing van de Barber-rechtspraak Hof van Justitie: schending van art. 26 BuPo-Verdrag', NtER 1999 nr. 9, p. 230-232. Voor deeltijdarbeid: J. Murray, 'Social Justice for Women? The ILO's Convention on Part-Time Work', The International Journal of Comparative Labour Law and Industrial Relations 1999, nr. 15/1, p. 3 en J. Murray, 'Normalising Temporary Work' ILJ 1999, p. 269. Over zwangerschap kan veel worden geschreven, kortheidshalve hebben wij ons in deze kroniek beperkt tot de hoofdlijnen. Wij verwijzen naar de volgende literatuur: K. Berthou en A. Masselot, 'Égalité de traitement et matemité, Jurisprudence recente de la CJCE', Droit Social 1999 nr. 11, p. 942; S. Honeyball, 'Pregnancy and Discrimination', ILJ 2000 nr. 29/1, p. 43; P. Lewis, 'Pregnant Workers and Sex Discrimination: the Limits of Purposive Non-Comparative Methodology', The International Journal of Comparative Labour Law and Industrial Relations 2000, nr. 16/1, p. 55; M. Vegter, 'Zwangerschap en discriminatie', Nemesis 2000 nr. 4, p. 118; M. Wynn, 'Pregnancy discrimination: equality, protection or reconciliation?', MLR 1999 nr. 62, p. 435. Over ouderschap verwijzen wij naar: E. Caracciolo di Torella, 'Childcare, employment and equality in the European Community: first (false) steps of the Court', E.LRev. 2000 nr. 25, p. 25; A. McColgan, 'Family Friendly Frolics? The Maternity and Parental Leave etc. Regulations 1999', ILJ2000 nr. 29/2, p. 125. Het Equal Opportunities Magazine, de Equality Quarterly News, de jaarrapporten van het Juridisch Netwerk en het Employment Netwerk en andere publicaties van DG V met betrekking tot gelijke behandeling van mannen en vrouwen zijn belangrijke bronnen van informatie en te vinden op de website van DG werkgelegenheid en sociale zaken: (homepage van de Equal Opportunities Unit). 30 NEMESIS 2001 nr. 1
AANHANGIGE ZAKEN RECUPEREREN EN SPAREN: DE HERZIENING VAN DE VAKANTIEREGELING IN HET BW Op 29 juni van het vorige jaar stemde de voltallige Tweede Kamer in met het verbeterde wetsvoorstel tot wijziging van titel 7.10 BW met betrekking tot vakantie en ouderschapsverlof. Dit voorstel was de herkansing van een eerder ontwerp waarop, na aanvaarding door de Tweede Kamer, zoveel kritiek was gekomen dat tot aanpassing werd besloten.' Deze kritiek betrof vooral de samenvoeging van de art. 7:636 en 637. Dit onderdeel is teruggedraaid. Mocht de Eerste Kamer zich nu ook in dit uit en te na bediscussieerde ontwerp kunnen vinden, dan beschikken we straks over een minder starre vakantieregeling, met meer mogelijkheden tot verlofsparen, afkoop en uitruil. Anders dan de - eveneens vernieuwde - ouderschapsverlofregeling (art. 7:644) staan in de vakantieregeling van de art. 7:634-642 geen driekwart dwingende elementen. De regeling is een mix van dwingend en semidwingend recht. Vakantieopbouw, de wettelijke minimumnorm Het publieke belang, en overigens ook een Europeesrechtelijk voorschrift, dat de boog niet een heel jaar lang gespannen dient te zijn 2 is onder de nieuwe regeling gewaarborgd door een dwingendrechtelijk vakantieminimum. Men spreekt in dit verband wel van de herstel- of recuperatiefunctie van vakantie. Als zodanig komt dit jaarlijkse minimum van art. 7:634 (per jaar: vier maal de overeengekomen wekelijkse arbeidsduur waarover loon wordt ontvangen) dezelfde rechtsgrond toe als bijvoorbeeld de standaardregeling van de maximumarbeidstijden en minimumrusttijden in de Atw. Ongewijzigd is zowel het uitgangspunt dat vakantie opbouwt per tijdvak waarin loon wordt ontvangen, als het feit dat daarop uitzonderingen denkbaar zijn: tijdvakken waarin opbouw plaatsheeft zonder dat loon is ontvangen en, het spiegelbeeld, tijdvakken waarin opbouw achterwege blijft ondanks het feit dat wel loon is ontvangen. Een voorbeeld van het eerste (geen loon, toch opbouw) is een arbeidsverhindering anders dan door ziekte of de periode van zwangerschaps- en bevallingsverlof. Deze en andere verhindertijdvakken staan in het grotendeels ongewijzigd gebleven art. 7:635: tijdvakken waarover mogelijk geen loon wordt uitbetaald, maar wel vakantie opgebouwd. Het vierde lid doet deze opbouw vervallen als de werknemer na een hierin genoemde afwezigheid het werk niet hervat, maar de arbeidsovereenkomst opzegt. Het tweede (wel loon, geen opbouw) is bijvoorbeeld aan de orde bij ziekte langer dan zes maanden. Tot zover is het 'nieuwe' art. 7:635 BW oud nieuws. Nieuw is de toevoeging (in het zesde lid) dat van dit regime schriftelijk ten nadele van de werknemer kan worden afgeweken, mits het vakantieminimum van art. 7:634 gewaarborgd blijft. Deze afwijking betreft mitsdien iemands bovenwettelijke of ADV-dagen. 1. Zie hierover nader M. Westerveld, 'Van specialisatie- naar combinatiemodel', SMA 1999, nr. I 1/12. 2. De norm van een minimum aantal vakantiedagen per jaar staat zowel in het ESH als in EG-richtlijn 93-104. Vakantie en arbeidsverhindering, hoofdregel en afwijkingsmogelijkheden Het uitgangspunt, dat het wettelijk regime overeind blijft voor het minimum en dat hiervan ten aanzien van het zgn. bovenwettelijke gedeelte kan worden afgeweken, keert bij verschillende onderdelen van de regeling terug. Bijvoorbeeld in art. 7:636 BW dat de mogelijkheid geeft om per geval af te spreken dat dagen waarin vanwege een in art. 7:635 genoemde reden niet is gewerkt als vakantie worden aangemerkt. Dit uitgangspunt bestond al, maar is nu genuanceerd door de toevoeging dat dit alleen mag als het vakantieminimum van art. 7:634 niet wordt aangetast. Zo'n afspraak (dat de niet-gewerkte dagen afgaan van iemands bovenwettelijke tegoed) is mogelijk voor alle in art. 7:635 genoemde situaties, met uitzondering van het zwangerschaps-/bevallingsverlof. Voor dit verlof is zo'n afspraak, hoe 'vrijwillig' ook tot stand gekomen, niet rechtsgeldig. Wel is dit, evenals voorheen, ook mogelijk ten aanzien van het urgentieverzuim van art. 7:629b BW, een onderwerp waarover bij de behandeling in eerste aanleg uitgebreid is gesproken en waaromtrent ook een motie vanuit de Tweede Kamer was aangenomen om dit te verhinderen. Echter, deze discussie speelde op het moment dat art. 7:636 en 637 nog tot één zouden worden samengevoegd, waardoor dit type afspraken voortaan vooraf gemaakt zouden kunnen worden, in plaats van steeds per voorkomende situatie. 3 In de memorie van toelichting wordt over dit passeren van een motie vanuit de Kamer opgemerkt, dat de nieuwe redactie van 7:636 en 637 BW tegemoetkomt aan de hier tegenin gebrachte bezwaren en dat de verwijdering van het 'calamiteitenverlof van art. 7:629b als onderhandelbaar uitruilelement de flexibiliteit aan de regeling ontneemt, die de SER hier juist aan had willen geven. Bovendien kunnen er goede redenen voor partijen zijn om voor dit type verzuim vakantiedagen te willen inleveren, bijvoorbeeld wanneer de loondoorbetalingsplicht in dergelijke situaties gemaximeerd is en de werknemer dientengevolge niet de hele verzuimperiode krijgt doorbetaald. 4 Onomstreden is deze kwestie daarmee bepaald niet. Waarschijnlijk komt dit punt terug bij de behandeling van het beoogde (aansluitende) korte-zorgverlof uit de Wet arbeid en zorg. Vakantie en ziekte Onder de nieuwe regeling bestaan twee opties voor de werkgever om bij voorbaat, dat wil zeggen bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst, af te wijken van de twee hoofdregels ten aanzien van ziekte en vakantie. Deze hoofdregels zijn die van het doorgaan van de vakantieopbouw tijdens ziekte, althans gedurende de eerste zes maanden, en het gegeven dat ziekte tijdens vakantie niet als vakantie 3. Over deze kwestie zie Olbers, 'Wetgeving met Verstand, misleiding of misverstand!' SMA 1999, nr. 7/8. 4. Kamerstukken II, 1999/00, 27079, 3, p. 4. NEMESIS 2001 nr. 1 31
Page 1 and 2:
JANUARI/FEBRUARI 2001 ARBEID, ZORG
Page 3 and 4:
Vakantie, zorg en andere hobbies: w
Page 5 and 6:
de winkel. Noodmaatregelen lijken g
Page 7 and 8:
I VROUWENRECHTEN De genoemde VN-ver
Page 9 and 10: gy for making women's as well as me
Page 11 and 12: cial discrimination the rights of p
Page 13 and 14: In verband met art. 6, dat het rech
Page 15 and 16: I VROUWENRECHTEN krachter geen of e
Page 17 and 18: come the child's legal father if he
Page 19 and 20: ACTUALITEITENKATERN Samenstelling M
Page 21 and 22: een vrouw in het Verenigd Koninkrij
Page 23 and 24: echt niet praktisch onmogelijk of u
Page 25 and 26: tigen. Zij zal de Minister opdragen
Page 27 and 28: 2.6. Bij vonnis d.d. 1 februari 200
Page 29 and 30: De vorderingen van de benadeelde pa
Page 31 and 32: wet Aaw de eis dat iedereen die van
Page 33 and 34: ingezet kan worden. Het vereiste va
Page 35 and 36: maart 1999, geldig tot 22 maart 200
Page 37 and 38: door de korpschef van de regiopolit
Page 39 and 40: elates to their reproductive functi
Page 41 and 42: crimination against women, as well
Page 43 and 44: 13. Encourages all those involved i
Page 45: patroon dat politiemensen volgen in
Page 48 and 49: was 'ambiguous' when the sperm dono
Page 50 and 51: I TAKING born, he regularly visited
Page 52 and 53: Relevant Case Law I TAKING In the f
Page 54 and 55: asis van het hoofdstuk betreffende
Page 56 and 57: I KRONIEK Commissie t. fie/g/ê-jur
Page 58 and 59: I KRONIEK een vrouw vanwege zwanger
Page 62 and 63: geldt, maar als ziekte. Het vernieu
Page 64: REDACTIONEEL MIES WESTERVELD, DE KA
show all

(2001) nummer 1 januari/februari - Nemesis

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?