(2001) nummer 1 januari/februari - Nemesis

gy for making women's as well as men's concerns and
experiences an integral dimension of the design, implementation,
monitoring and evaluation of policies
and programmes in all political, economie and societal
spheres so that women and men benefit equally and inequality
is not perpetuated. The ultimate goal is to
achieve "gender" equality.' 13
De 'agreed conclusions' van de ECOSOC bevatten belangrijke
beginselen en specifieke aanbevelingen voor
gender mainstreaming binnen het VN-systeem. De beginselen
zijn onder meer:
- Onderwerpen moeten zodanig worden omschreven
dat genderverschillen kunnen worden vastgesteld;
genderneutraliteit mag niet worden verondersteld.
- De verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van het
beleid moet op hoog niveau liggen. Regelmatig moeten
de uitkomsten van beleid worden beoordeeld.
- Gender mainstreaming vereist een grote inspanning
om de deelname van vrouwen aan besluitvorming op
alle niveau's te vergroten.
- Er moet een politieke bereidheid zijn en er moeten
voldoende middelen beschikbaar gesteld worden.
- Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling dat beleid en
programma's specifiek op vrouwen gericht worden
beëindigd. 14
In de rapportageprocedure werd tot voor
kort nauwelijks aandacht besteed aan
rassendiscriminatie van vrouwen.
In andere documenten wordt laatstgenoemd beginsel
uitdrukkelijk bevestigd. De strategie moet een tweeledige
zijn, mainstreaming is aanvullend op specifieke
mechanismen. Een specifieke benadering neemt als
uitgangspunt de ongelijkheid van vrouwen, het specifieke
beleid wordt ontwikkeld om de situatie te veranderen.
De mainstreaming benadering verbreedt een algemeen
beleid in die zin dat genderaspecten in acht
genomen worden, met als doel gendergelijkheid te bereiken.
15
De ECOSOC heeft veel specifieke aanbevelingen gedaan
aan alle onderdelen van het VN-systeem, de
ECOSOC zelf gaat toezien op de naleving ervan. Aanbevelingen
betreffen het opstellen van beleid, het uitvaardigen
van dwingende richtlijnen en het instellen
van mechanismen voor monitoring en evaluatie, zoals
gender impact assessments. Specialisten moeten worden
betrokken bij het formuleren van beleid. Een van
13. Zie de 'agreed conclusions' 1997/2 van de Economische en Sociale
Raad (ECOSOC) van de VN, in A/52/3, Report of the Economie
and Social Councilfor 1997, Chapter IVA, 'Mainstreaming the
"gender" perspective into all policies and programmes in the United
Nations system', part I. Zie ook een rapport van een deskundigenbijeenkomst,
waarin wordt ingegaan op verschillende aspecten van
gender-bewustheid. E/CN.4/1996/105, Expert group meeting on the
development of guidelines for the integration of 'gender' perspectives
into human rights activities and programmes. Note by the Secretariat.
par. 31-34.
14. ECOSOC 'agreed conclusions', (zie noot 13) part I.B.
15. HRI/MC/1998/6, 'Integrating the "gender" perspective into the
work on United Nations human rights treaty bodies', Report of the
Secretary-General, par. 24.
VROUWENRECHTEN EN MENSENRECHTEN INEKE BOEREFIJN
NEMESIS 2001 nr. 1
de specifieke aanbevelingen over het vergroten van de
capaciteit van het verzamelen, evalueren en uitwisselen
van relevante informatie betreft de verdragscomités.
Aan hen moet worden duidelijk gemaakt hoe zij
statistieken kunnen gebruiken bij de rapportageprocedure.
Wat de deelname van vrouwen in de toezichthoudende
comités betreft, kan in het algemeen gezegd worden
dat zij in de mainstream mensenrechtencomités sterk
zijn ondervertegenwoordigd. Vier van de achttien leden
van het Mensenrechtencomité zijn vrouwen, een
van hen is oud-voorzitter van het CEDAW (Comité
voor de uitbanning van discriminatie van vrouwen). 16
In het CESCR zijn twee van de achttien leden vrouwen,
in het CERD zijn dat drie van de achttien, in het
CAT één van de tien. De enige gunstige uitzonderingen
vormen - veelzeggend - het CRC, waar zeven van
de tien leden vrouw zijn, en het CEDAW, dat uitsluitend
uit vrouwen bestaat (23 in totaal). Vanzelfsprekend
is dit totaalbeeld onbevredigend. De verdragsstaten
- zij zijn verantwoordelijk voor de nominaties en
verkiezingen van de leden - moeten ervoor zorgdragen
dat meer vrouwen worden genomineerd en gekozen.
Er zijn regelmatige rapportages van de Secretaris-Generaal
over het onderwerp mainstreaming aan de Commissie
voor de Rechten van de Mens, 17 de Algemene
Vergadering van de Verenigde Naties 18 en de vergadering
van voorzitters van de verdragscomités. 19 Daarin
wordt verslag gedaan van de activiteiten van het kantoor
van de HCRM, waar het secretariaat van de mainstream-organen
is ondergebracht, de verdragscomités
en de speciale rapporteurs, de Commissie voor de
Rechten van de Mens en de gespecialiseerde organisaties
en andere VN-onderdelen. De activiteiten gericht
op het integreren van gender in het VN-systeem worden
aangestuurd door een speciale adviseur van de Secretaris-Generaal.
20 Een belangrijk element van haar
programma is het vergroten van de kennis in alle VNonderdelen.
De speciale adviseur is voorzitter van de
Inter-agency Committee on Women and 'gender'
Equality, dat methodes ontwikkelt voor gender mainstreaming.
Voor de integratie van gender in de mensenrechtenactiviteiten
is de Hoge Commissaris voor de
Rechten van de Mens verantwoordelijk. Uit de rapportages
blijkt een voortschrijdende samenwerking tussen
het kantoor van de HCRM en de Division for the Advancement
of Women (DAW, onderdeel van het Secretariaat
van de VN), waar het secretariaat van het
CEDAW en de Commissie inzake de Positie van de
Vrouw (CSW, een politiek orgaan, bestaand uit rege-
16. Elizabeth Evatt, lid van het Mensenrechtencomité sinds 1994.
17. Het meest recente rapport is E/CN.4/2000/67, 'Integrating the
human rights of women throughout the United Nations system', Report
of the Secretary-General. Informatief is ook een publicatie van
DAW, Integrating a 'gender' perspective into UN human rights
work, New York, december 1998.
18. A/55/293, 'Follow-up to the Fourth World Conference on Women
and full implementation of the Beijing Declaration and Platform
for Action', Report of the Secretary-General.
19. HRI/MC/1998/6, 'Integrating the "gender" perspective into the
work of United Nations human rights treaty bodies', Report of the
Secretary-General.
20. Dit is de 'Special Adviser on "gender" Issues and Advancement
of Women', Mw. Angela King.