finalVersion - Erasmus Universiteit Rotterdam

Laurenskerk eenzaam overeind stond. 105 Daar bleef het niet bij, met een negatieve
uitkomst in het vooruitzicht werd vanaf september 1944 de Rotterdamse haven door de
Duitse bezetter systematisch leeggehaald en vervolgens vernietigd. 106 Kortom, de opgaaf
waar Rotterdam zich na de Tweede Wereldoorlog voor geplaatst zag, was immens.
Al tijdens de oorlog kwam het zwaartepunt op herstel van de economische
activiteiten te liggen, waarbij de nadruk op de haven lag. De eerste vier jaar na de oorlog
stonden dan ook in het teken van het ruimen van scheepswrakken, het optrekken van
loodsen, het herstel van overslagwerktuigen en het herstel van ruim acht kilometer
kademuur. 107 Het herstel van de haven was eerste vereiste om werkgelegenheid en
inkomsten te scheppen, nodig om de stad zelf te gaan herbouwen. Deze activiteiten waren
geheel in overeenstemming met de statuten van de Stichting Rotterdam 1940, waarmee
ondernemers en gemeentebestuur zich gezamenlijk hadden gecommitteerd aan ‘het
herstel van de Gemeente Rotterdam, zulks in het bijzonder op commercieel gebied’ zoals
Jan van den Oudenaarden in Mannen van gezag de statuten van deze stichting citeert. 108
Voorzitters waren burgemeester mr. P.J. Oud en de voorzitter van de Kamer van
Koophandel te Rotterdam, mr. K.P. van der Mandele. De samenwerking tussen de Kamer
en het gemeentebestuur werd bekrachtigd in het vaste maandagochtendoverleg tussen
ondernemers en gemeentebestuur. 109 De nadruk kwam voor de gemeente te liggen op
samenwerking met het bedrijfsleven dat de basis voor het economisch herstel kon leggen.
Waar het gemeentebestuur in haar samenwerking met ondernemers de basis legde
voor het economisch herstel, werd voor het fysieke herstel gekeken naar de gemeentelijke
diensten. Hierdoor werd de Gemeente Rotterdam een aantrekkelijke werkgever voor
jonge ingenieurs van de naburige Technische Hogeschool Delft. 110 Het ambtelijk apparaat
professionaliseerde zich in die dagen dan ook mede door de uitdaging die de stad te
bieden had. 111 De gemeenteraad stond in die eerste wederopbouwfase vierkant achter de
plannen. Tegen de tijd dat Thomassen als burgemeester aantrad, plaatsten bestuur en
gemeenteraad zich steeds meer tegenover elkaar in plaats van als verlengstuk van elkaar.
De raad maakte steeds vaker aanspraak op haar positie als hoogste wettelijk orgaan van
105
Gebaseerd op: www.rotterdam.nl/geschiedenis_van_gemeentewerken, (1 mei 2012).
106
Paul van de Laar, Stad van formaat (Zwolle 2000) 443.
107
Gebaseerd op: www.rotterdam.nl/geschiedenis_van_gemeentewerken, (1 mei 2012).
108
Jan Oudenaarden, Mannen van gezag (Rotterdam 2004) 13.
109
Ibidem.
110
Voor zover ik heb kunnen nagaan waren de aan het plan 2000+ verbonden ingenieurs op één na opgeleid
aan de TH Delft.
111
Gebaseerd op: www.rotterdam.nl/geschiedenis_van_gemeentewerken, (1 mei 2012).
24