finalVersion - Erasmus Universiteit Rotterdam

de luchtvochtigheid. Het voldoende luchtvochtig houden binnenshuis werd dan ook
aangeraden. 130 Hoewel dergelijke onderzoeken geen duidelijk verband tussen
industrialisatie en de gezondheid aan het licht brachten, bleef het onbehagen bestaan.
Onder gemeenteraadsleden en bestuurders nam de aandacht toe, onder andere door de
aandacht die de Provobeweging wist te trekken met de verschillende ‘witte plannen’
waarmee aandacht voor een schoon milieu werd gevraagd. 131 April 1968 resulteerde dit
publieke onbehagen in politieke aandacht toen er in de Eerste Kamer kritiek op verdere
uitbreiding van het havengebied werd geuit. 132
3.3.3 De Regio
Waar Rotterdam in voorgaande periodes steun kreeg bij annexaties wanneer daar door
gebrek aan ruimte behoefte aan was - Charlois (1869), Delfshaven (1885), IJsselmonde
(1869, 1894) en delen van Schiedam (1909, 1925) - was dit kort voor de oorlog
veranderd. Het plan van Rotterdam uit 1927 om voor toekomstige uitbreiding van de
haven een groot aantal gemeenten bij de stad te voegen en voor eens en altijd van de
moeizame samenwerking en vervelende annexaties af te zijn, werd in 1929 door de
provincie afgewezen. 133 Dit betekende dat de gemeente aangewezen was op
samenwerking met de regio wanneer het op expansie van de haven aan kwam. Terwijl
voor de burgemeesters Oud en Van Walsum de oplossing lag in de oprichting van een
regionaal overheidsorgaan dat het havenoverleg kon coördineren, zou burgemeester
Thomassen juist tegen de grenzen van het daartoe in 1964 opgerichte Openbaar Lichaam
Rijnmond aanlopen. 134
Zoals geschetst had Rotterdam een bijzonder belang bij de uitbreiding van haven en
industrie in de nabije regio. In de regio zelf werd in toenemende mate gehoord dat de
voordelen niet tegen de nadelen opwogen. De wederopbouw van de haven mocht als
geslaagd worden beschouwd, de expansie was nu ver genoeg gegaan. Een toekomst als
Rotterdams ‘Roergebied’ zag men in de regio niet zitten. 135 In tegenstelling tot de
Rotterdamse gemeenteraad die oude belangen behartigde, nam in de Rijnmondraad een
130
H. de Graaf en K. Biersteker, ‘Luchtverontreiniging in Rotterdam’ in: Nederlands tijdschrift
geneeskunde 109 (1965) 798-799.
131
Victor Bekker e.a., De virtuele lont in het kruitvat (Rotterdam 2008) 75.
132
Fernande Hazewinkel, Zeehavenbeleid van Rotterdam 1968-1975 (Rotterdam 1978) 6.
133
Nationaal Archief, archiefinventaris: 3.17.18, Inventaris van het archief van het Openbaar Lichaam
Rijnmond (2007) 20.
134
Jan Oudenaarden, Mannen van gezag (Rotterdam 2004) 18-19.
135
A. van der Louw, Als de dood voor Rijnmond (Rotterdam 1985) 19.
28