Infoblad over Gezond Leven - 5de jaargang - nummer ... - BioGezond

MISVERSTANDEN OVER VETTEN
zetten. Uiteraard mag in onze dagelijkse voeding een goede balans tussen
de verzadigde en onverzadigde vetten niet uit het oog verloren worden
en mogen de voedingsvetten niet voor het grootste deel uit verzadigde
vetten bestaan. Maar er zijn vele redenen waarom we verzadigde vetten
nodig hebben:
- ze zijn een essentieel onderdeel van elk levende cel in ons lichaam
∑ de zo belangrijke fosfolipiden in de celwanden van onze cellen, die
mee de opname en afgifte van stoffen bepalen, moeten minstens
voor de helft verzadigde vetten bevatten
- voor de juiste consistentie van celmembranen zijn naast de meervoudig
onverzadigde vetzuren, die zorgen voor voldoende doorlaatbaarheid,
ook verzadigde vetten nodig voor de “vastheid” van celmembranen
- onze hartspiercellen zijn uitstekend uitgerust om naast glucose ook
verzadigde vetten, vooral palmitinezuur en stearinezuur, als brandstof
te gebruiken
- ons hart is beschermd door een omhulsel van voornamelijk verzadigde
vetten
- verzadigde vetten als laurinezuur, caprinezuur en caprinylzuur hebben
een bewezen immuunstimulerende werking
- verzadigde vetten verlagen de waarde van lipoproteïne a of Lp(a) en
verminderen zo één van de risicofactoren op hart -en vaatziekten
- verzadigde vetten verminderen (net zoals het onverzadigde omega-3vetzuur
ALA of alfalinoleenzuur) het C-reactieve proteïne (CRP) in het
bloed en verminderen zo de kans op ontstekingsverschijnselen
- de verzadigde vetten myristinezuur en palmitinezuur zijn belangrijk
voor de onderlinge communicatie tussen de cellen
- de longsurfactant, een stof die belangrijk is voor een goede functie
van de longen en die ervoor helpt te zorgen dat de longblaasjes niet
dichtklappen, bestaat voor bijna 100 % uit verzadigde vetten
3 Van vetten wordt je dik
Fout, het zijn vooral de koolhydraten die de boosdoeners zijn. Het
klopt wel dat op de keper beschouwd de calorische inhoud van 1 gram
vet, 9 kcal, ongeveer het dubbel is als de calorische inhoud van 1 g
koolhydraten, 4 kcal. Maar op een dergelijke manier redeneren is een
belediging voor het lichaam, dat qua stofwisseling veel ingewikkelder
in elkaar zit dan dat het enkel zou rekening houden met het calorisch
gehalte van voedingsmiddelen. Bij overgewicht
speelt vooral een teveel aan
koolhydraten een rol en vooral een
teveel aan koolhydraten met een hoge
glycemische index of glycemische
lading. Bij een teveel aan koolhydraten
in de voeding wordt het surplus daarvan
namelijk voor het grootste deel opgeslagen
onder de vorm van ….. vetten. En
koolhydraten met een hoge glycemische
index (of hoge glycemische lading),
die de bloedsuikerspiegel snel doen
stijgen, leiden tot een hoge
afscheiding van het hormoon
insuline door de pancreas. Het
hormoon insuline is naast
bloedsuikerverlagend ook een
“adipogeen” hormoon, dat de
opslag van koolhydraten
onder de vorm van vetten
18 BioGezond • april 2009
Bij overgewicht speelt
vooral een teveel aan
koolhydraten met een hoge
glycemische index een rol.
Ondanks het feit dat we steeds meer vetarme “light”-producten eten en
drinken, is er nog nooit zoveel overgewicht geweest in onze samenleving.
bevordert. Dat vetten niet de grote boosdoeners zijn wordt ook bewezen
door de volgende observaties:
- een vetrijk en koolhydraatarm dieet zoals het Atkins-dieet, leidt
ontegensprekelijk tot afvallen (zonder hierbij dat eenzijdige dieet
te willen promoten)
- er is nog nooit zoveel overgewicht geweest in de USA (en ondertussen
ook bij ons) sinds men vetarme “light”-producten is beginnen
consumeren
4 Vetarme light-producten zijn gezonder
Fout. We kunnen het niet ontkennen: ondanks het feit dat we de laatste
decennia steeds minder vet zijn gaan eten door vetarme “light”-producten,
is er nog nooit zoveel overgewicht geweest in onze samenleving,
neemt een aandoening als diabetes type 2 epidemische vormen aan
en worden hart- en vaatziekten niet zoals gewenst teruggedrongen. De
wetenschappelijke ondergrond van vetarme diëten is namelijk zeer gammel
en is, zoals de Amerikaanse onderzoeksjournalist Gary Taubes
schreef, een “big fat lie”. De volgende zaken moet ons in elk geval aan
het denken zetten:
- vetten dragen bij tot een gevoel van verzadiging. Bij het eten van
vetarme producten blijft het verzadigingsgevoel dus voor een deel
achterwege, waardoor de honger continu blijft knagen en men op
een andere manier aangezet wordt tot het eten van meer calorieën
- voedingsmiddelen die minder vet bevatten, bevatten voor hetzelfde
volume of gewicht proportioneel meer koolhydraten. Soms wordt
zelfs het vet gewoonweg vervangen door suiker en is er amper
sprake van een vermindering van het aantal calorieën (vetten
bevatten normaal per gewichtshoeveelheid ongeveer het dubbel
van de calorieën van koolhydraten). En als je daarbij weet dat alle
koolhydraten die niet worden verbrand in het lichaam, gewoon
worden omgezet tot vetten, dan ben je gewoon terug naar af.
- door de hoeveelheid vet in een voedingsmiddel te verminderen, al
dan niet samen met de automatische stijging van de koolhydraten,
wordt de “glycemische index” van een voedingsmiddel groter. Dat
wil zeggen dat het vetarme voedingsmiddel de bloedsuikerspiegel
sneller doet stijgen dan het vergelijkbare referentievoedingsmiddel.
Dat leidt vervolgens via de pancreas tot een grotere afschei-