Hbo'ers in de voorschool Een eerste verkenning - Sardes

Hbo’ers in de voorschool, Sardes 2012
3. Toerusting
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de toerusting van professionals op de groep in de
voorschool. Omdat in dit onderzoek een inventarisatie gemaakt wordt van de wijze waarop
de hbo-functie in de voorschool haalbaar is en op een kwalitatief hoogwaardige manier kan
worden ingevuld, is toerusting een centraal punt. Welke competenties en vaardigheden
bezitten de huidige mbo-leidsters in de voorschool, en wat voegen de hbo’ers vanuit de
verschillende opleidingsrichtingen daar aan toe?
Paragraaf 3.1 gaat over de relatie tussen middelbaar, hoger en wetenschappelijk onderwijs.
In paragraaf 3.2 worden de kwalificaties van afgestudeerden aan de reguliere mbo-opleiding
voor pedagogisch werk beschreven. In 3.3 komen de specifieke competenties en
vaardigheden die in de voorschool van de beroepskrachten verwacht worden aan bod; de
VVE-competenties. In 3.4 worden twee relevante hbo-opleidingen die opleiden voor het
werken met jonge kinderen beschreven en wordt ingegaan op de kwalificaties en
competenties van de afgestudeerden. Deze worden vergeleken met de kwalificaties en
competenties van de mbo’ers pedagogisch werk. In paragraaf 3.5 komen de Associate
degrees aan bod; verkorte (tweejarige) hbo-opleidingen. Ook hier volgt een vergelijking
tussen de kwalificaties en competenties van mbo’ers. Paragraaf 3.6 is samenvattend en
concluderend.
3.1 De relatie tussen middelbaar, hoger en wetenschappelijk onderwijs
De nieuwe beroepenstructuur voor de branches welzijn en maatschappelijke dienstverlening,
gehandicaptenzorg, jeugdzorg en kinderopvang (Vlaar e.a., 2006) gaat uit van vier niveaus
van benodigde competenties voor een individuele medewerker in de betreffende branches:
A. assisterend niveau
B. uitvoerend niveau
C. niveau van ontwerpen en uitvoeren
D. niveau van regie voeren
Het mbo leidt op voor niveaus A, B en C. Het hbo voor de niveaus C en D. Het
wetenschappelijk onderwijs in de pedagogiek richt zich eveneens op de niveaus C en D van
beroepsuitoefening, en de Dublindescriptoren (de eindtermen voor de bachelor en master
studies aan universiteiten en hogescholen in Europa, zie bijlage A) zijn dezelfde voor hbo en
wetenschappelijk onderwijs. Er is tussen hbo en wetenschappelijk onderwijs echter wel een
verschil tussen de aard van de eindkwalificaties voor beroepsuitoefening. De Hbo-opgeleide
is primair gericht op de beroepsuitoefening in het betreffende beroepenveld. De
eindkwalificaties van afgestudeerden aan wetenschappelijk onderwijs worden mede bepaald
door de ontwikkeling van de wetenschappelijke discipline waar het om gaat en het
zelfstandig kunnen uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek is een belangrijk doel.
3.2 Basisuitrusting van pedagogisch medewerkers PW 3/4 in de voorschool
De mbo-opleiding Pedagogisch werk 3/4 is momenteel de meest gangbare opleiding voor het
werk in de voorschool, hoewel natuurlijk ook andere opleidingen toegang bieden tot de
17