15.11.2013 Views

Eigentijds rapport - Faculteit Geowetenschappen - Universiteit Utrecht

Eigentijds rapport - Faculteit Geowetenschappen - Universiteit Utrecht

Eigentijds rapport - Faculteit Geowetenschappen - Universiteit Utrecht

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

3.3 Zwevend transport<br />

3.3.1 Inleiding<br />

Hoewel de aanwezigheid van duinen ervoor zorgt dat het bodemtransport veel meer in het oog<br />

springt dan het zwevend transport, vindt in veel rivieren het grootste deel van het<br />

sedimenttransport plaats door bodemdeeltjes die zwevend door de waterkolom bewegen. Zwevend<br />

transport kan onderverdeeld worden in ‘zwevend transport van bodemmateriaal’ en<br />

‘spoeltransport’. In dit <strong>rapport</strong> wordt met de term ‘zwevend transport’ alleen gedoeld op het<br />

transport van bodemmateriaal. Er bestaat geen meetmethode die direct gebiedsdekkende<br />

informatie geeft over de grootte van dit zwevend transport. Doorgaans wordt het zwevend<br />

transport daarom op een beperkt aantal locaties en op een beperkt aantal punten in de waterkolom<br />

gemeten, waarna de metingen geïntegreerd worden over de waterkolom en over de rivierbreedte.<br />

In de volgende paragrafen wordt ingegaan op de zwevend transportmetingen die zijn<br />

uitgevoerd bij de IJsselkop (§3.3.2) en op de methode die gebruikt is om de puntmetingen te<br />

integreren over de waterkolom en over de rivierbreedte (§3.3.3).<br />

3.3.2 Metingen<br />

Metingen van het zwevend transport op de IJsselkop hebben plaatsgevonden tijdens de<br />

hoogwaterperiode van januari 2004 en de laagwaterperiode van september 2004. Een overzicht<br />

van de meetdagen is te vinden in figuur 16; een overzicht van de meetlocaties staat in tabel 2. De<br />

zwevend transportmetingen zijn steeds tegelijkertijd met de directe bodemtransportmetingen<br />

uitgevoerd vanaf hetzelfde meetschip.<br />

Voor de zwevend transportmetingen is gebruik gemaakt van een ‘Akoestische Zand Transport<br />

Meter’ (AZTM). Deze bestaat uit een meetframe met daarop een geluidsbron, twee sensoren en<br />

een schijnsensor gemonteerd (foto 3). De geluidsintensiteit die wordt gemeten door de sensoren is<br />

een maat voor de zwevend sedimentconcentratie in het water. Door de sedimentconcentratie te<br />

vermenigvuldigen met de snelheid van de sedimentdeeltjes (die ook door de AZTM gemeten<br />

wordt), wordt dan een waarde voor de grootte van het zwevend transport verkregen. De AZTM is<br />

oorspronkelijk ontworpen voor vrij uniform en afgerond zand met een diameter van ongeveer 250<br />

micrometer en concentraties van meer dan 20 milligram per liter. Het sediment bij de IJsselkop<br />

Aanvoer van<br />

rivierwater<br />

Filter<br />

Foto 3<br />

De AZTM in het Pannerdensch Kanaal. In de<br />

inzet zijn de sensoren te zien. De slang was<br />

verbonden met het Pomp Filter Systeem (foto:<br />

Frings, <strong>Universiteit</strong> <strong>Utrecht</strong>; Oosterhof,<br />

Rijkswaterstaat DON).<br />

Foto 4<br />

Het Pomp Filter Systeem aan<br />

boord van het meetschip<br />

tijdens de IJsselkopmetingen<br />

(foto: Bolwidt, RIZA).<br />

Tabel 2<br />

Zwevend transportmetingen op de IJsselkop. (NB In elke meetverticaal zijn 3 metingen verricht<br />

op circa 20 cm boven de bodem, 3 metingen op circa 50 cm boven de bodem, 3 metingen op<br />

circa 100 cm boven de bodem en verder 1 meting na elke 100 cm tot aan het wateroppervlak.)<br />

Periode Rivier Rivierkm Aantal meetdagen Aantal meetverticalen per meetdag<br />

Januari 2004 Pannerdensch Kanaal 878.0 5 5 (op -54, -26, -4, 21 en 46 meter van de as)<br />

September 2004 Pannerdensch Kanaal 878.0 1 5 (op -54, -26, -4, 21 en 46 meter van de as)<br />

September 2004 Nederrijn 879.0 1 3 (op -34, -4 en 26 meter van de as)<br />

September 2004 IJssel 879.0 1 2 (op -20 en 12 meter van de as)<br />

17

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!