Wijk = business - Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

WIJK = BUSINESS
werkplaatsen, kringloopcentra, voedselbanken, et cetera. Hun andere manier van werken
vraagt bijzondere aandacht. Staat heel ons economische gebeuren in het teken van
winst maken, dan hebben al deze ondernemingen ondanks hun grote verscheidenheid
één gemeenschappelijk kenmerk: allemaal streven ze op één of andere manier in de eerste
plaats naar maatschappelijke winst. Vaak maken ze werk van de tewerkstelling van kansengroepen,
maar het spreekt vanzelf dat ze evengoed fraaie toekomstperspectieven bieden
aan jongeren met een diploma op zak of gelegenheid bieden om leerervaring op te doen.
De sociale economie staat ondanks die eerder genoemde groeiende belangstelling nog niet
in de handboeken. Ze komt nog niet voor in bachelor- en masteropleidingen.
In België geven de Vlaamse ministers het onderwerp ‘de sociale economie in het onderwijs’
een centrale plaats waarmee zij werken aan de volgende doelstellingen: studenten en
docenten in contact brengen met het concept en het brede werkveld van de sociale economie
en studenten sensibiliseren voor een carrière in deze sector die niet alleen boeiende
loopbanen maar vooral ook perspectief op een betere samenleving biedt (Ministerie van de
Vlaamse gemeenschap, 2002).
De dienstverlening zoekt naar het combineren van bovenstaande mogelijkheden om het
wijkconcept handen en voeten te geven. Vooreerst worden drie duurzame doelen onderscheiden,
te weten het creëren van wijk- en buurtdiensten door burgers die graag iets voor
anderen betekenen, het ontwikkelen van competenties van burgers via het aanbieden van
servicediensten en het ontwerpen van de herinrichting, de herijking, de vormgeving en het
onderhoud van maatschappelijke verbanden c.q. nieuwe gebiedsgebonden infrastructuren
waarmee het zorg- en ondersteuningsaanbod met betrekking tot wonen, werken, leren,
zorg, welzijn, veiligheid en leefbaarheid kan worden aangeboden.
De maatschappelijke context van deze onderzoekslijn zal ik beschrijven aan de hand van
een drietal thema’s, namelijk leren van participatie, sociale meerwaard en innoveren van
beroepsonderwijs.
Leren van participatie
Actieve burgers zijn zich emanciperende of geëmancipeerde burgers die over een aantal
competenties beschikken, zoals taal-, spreek- en schrijfvaardigheden. Emancipatie heeft
betrekking op (het ontwikkelen van) een minimaal niveau van maatschappelijke kennis,
mondigheid en communicatief vermogen. Emancipatie betreft zowel individuen als groepen.
Vanzelfsprekend heeft emancipatie te maken met sociaal beleid, waaraan al decennialang
een simpel scenario ten grondslag ligt waarvan de eindsituatie ‘zelfredzaamheid’ of
‘zelfstandigheid’ is.
Al bij de aanpak van het ontwikkelen van servicewijken moet aandacht zijn voor het reduceren
van complexiteit en het begrijpbaar maken van zaken voor burgers. Aansluiten bij
de voorkennis en ervaringen van burgers en professionals maakt het mogelijk dat ideeën
begrepen en gedragen worden. Hiermee ontstaan draagvlak en begrip voor gewenste
35