1 - VU-DARE Home

97
Noord-Amerika, Fransch-Zwitserland, Holland en Zuid-
Afrika heeft plaats gevonden en nu nog plaats vindt, i)
Een Revival was dan ook in de eerste plaats een reactie
tegen de excessen die zich weleens uil de eigenaardige
geestelijke gesteldheid van de meer of minder Gereformeerde
volken ontwikkelden. In de tweede plaats echter
evenzeer een actie die uit eigen beginselen geboren werd.
Derhalve moet men een onderscheid maken lusschen de
excessen die de aanleiding tot, en de inliaerente levensbeginselen,
die de eigenlijke oorzaak waren van de opkomst
der Revival-idee.
Voor de verklaring van den oorsprong der Opwekkingsidee
dient men zich in hoofdzaak te bepalen tot de beginselen
van WESLEY, en slechts ten deele tot die van
WHITEFIELD.
Om tweeërlei reden.
Ten eerste, wijl van eigenlijke, duidelijk geformuleerde
beginselen bij WHITEFIELD geen sprake valt; hij was geen
logisch denker, geen man van diepgaande studie: hij
zwalkte zijn leven lang rond op de onzekere wateren van
het gevoel, zich zelden of nooit helder bewust zijnde van
het vanwaar of waarheen. 2) Zijn collega WESLEY echter
was iemand die uit vaste beginselen leefde, en der wereld
aldoor, dikwijls op scholastische manier, •'') rekenschap
gaf van zijn denk- en handelwijze.
Ten tweede voeg ik hieraan toe, dat WHITEFIELD, voor-
1) DE J,\ SAUSSAYK, a. w., p. 115. — (^f. Dr. II. B.WINCK, Dogmatiek. III, j). 1.38.
'2) STEVKNS, a. w., I, p. Ill): While WESLEY'S iniiicl was severely dialectic,and
in some cases, donhtless, too much so, WIH'CIII'IELD'S •v\'as quite the reverse. He
seldom or never attempts a lo;^ieal statement of his opinions; his logic was in
his heart rather than in his head; and his feelings, happily of the purest
temper, and guided by the conscience rather than the reason, usually deteriiiined
his opinions.
3) Dit bevreemde bij een niystieus als WKSLKY niet. Want immers, de Middeleeuwsche
mystieken deden hetzelfde (Dr. A. KUYPER, Encyclopaedic, I, p. !().">).
Ook het gemoedsleven kan men scholastisch anatomiseercn.
7