1 - VU-DARE Home

65
twee waren, })ij alle overeenkomst in de peripherie, in het
centrum niet te vereenigen. De «broederlijke omgang (der
Moraviërs) was hem (WESLEY), evenals later SCHLEIERMACHER,
te angstvallig en te eng. Hij, die de wereld voor Christus
wilde veroveren, kon zich niet te huis gevoelen in een
kleinen kring van geloovigen... De physiognomic der
broedergemeenten, als ik het zoo noemen mag, is liefelijk,
maar niet krachtig.» i) Ook de Moraviërs konden zich
hunnerzijds met WESLEY'S leer van de Perfectie niet vereenigen
2) en zoo leefde voortaan gescheiden, wat niet
bijeenhoorde.
Separatie van Whitefield. — Het Wesleyaansch Methodisme
moet krachtens zijn wezen tegen de predestinatie
zijn. 3) De Wesleyaan treedt op met de prelensie heel de
wereld te zullen bekeeren, en dit kan hij alléén doordien
hij zich baseert op de leer der algemeene verzoening en
breed roemt van een Christus pro omnibus. Ontbreekt
echter deze grond des roemens, dan is het Wesleyanisme
geen Wesleyanisme meer. Is er een uitverkiezing uit de
wereld, dan wordt het gansche organisme ontzenuwd.
Derhalve moest wel vroeger of later een principieele
scheiding tusschen WESLEY en WHITEFIELD plaats vinden.
Het zwaard der predestinatie, dat heel het Christendom
verdeelt, sneed ook den band der liefde en der vriendschap
door van deze twee mannen met harten van goud.
WESLEY dronk het Arminianisme als met de moedermelk
in en kon zelfs het gematigdsl Calvinisme niet ver-
1) D. CIIANTEPIE DE LA S-VUSSAYE, Godsdienstige Bewegingen van dezen Tijd in
haren Oorsprong geschetst, p. 131, 133.
2) ZINZENDORF aan WESLEY : Imö, istic dicis, «Verè Christianos non esse miseros
peeeatores» Falsissimum. Optimi hominum ad mortem usque niiserabilissinii
sunt peeeatores... Nullam inhaerentem pcrfectionem in hac vita agnosco. FZst
bic error errorum. Eiim per totuiii orbiiin igne et gladio persequor, conciilco,
ad iutcruecionem do. Christus est sola perfectio nostra (Jrnl, Sept. 3, 1711).
3) .lÜNG.ST, a. w., p. 11.
5