alkemade landelijk gebied west

4. Ecologie
21
4.1. Inleiding
De natuurwaarden van het plangebied worden beschreven aan de hand van gegevens over de
vegetatie en vogels. Deze gegevens zijn afkomstig van de provincie Zuid-Holland, de Werkgroep
Ade en de Weidevogelwacht Rijpwetering en omstreken. Deze gegevens dateren uit de
periode 1984-1995. Vervolgens wordt de invloed van de autonome ontwikkelingen op deze
waarden beschreven. Ten slotte wordt de ecologische beleidsuitgangspunten geformuleerd.
4.2. Ecologische structuur
Algemeen
Het plangebied bestaat vrijwel geheel uit veenweidegebied dat, wat betreft het agrarische gebruik,
vrijwel volledig in gebruik is ten behoeve van de grondgebonden veehouderij. Het gebied
vormt een verbindende schakel tussen het Kagerplassengebied en het centrale deel van het
Groene Hart.
De kenmerkende natuurwaarden worden bepaald door het samenspel van bodem, waterhuishouding
en agrarisch grondgebruik. De natuurwaarden in het plangebied zijn over het algemeen
hoog, met name ten aanzien van de weidevogels. Om die reden is het gebied ten noorden van
de provinciale weg begrensd als beheersgebied in het kader van de Relatienota. In de polder
Waterloos is een klein reservaatgebied aanwezig dat in eigendom en beheer is van Staatsbosbeheer
en dat onderdeel uitmaakt van een complex van reservaatgebieden in het Kagerplassengebied.
Vegetaties (zie figuur 5)
De graslandvegetaties in het gehele plangebied zijn vooral kenmerkend voor vochtige, voedselrijke
milieutypen met een intensief agrarisch grondgebruik; de vegetatie is hoofdzakelijk soortenarm.
De vegetatiekundige waarden zijn vooral geconcentreerd in de sloten en oevers. Duidelijke
concentratiegebieden met waardevolle vegetaties zijn echter niet aan te wijzen. Plaatselijk
en zeer verspreid zijn nog soortenrijke vegetaties aanwezig die kenmerkend zijn voor vochtige
tot natte voedselarme milieutypen. Aangetroffen soorten zijn hier onder meer echte koekoeksbloem,
stijve waterranonkel en krabbescheer. De aangetroffen waardevolle vegetaties
vormen een restant van de vroegere botanische rijkdom: uit provinciale vegetatiekarteringen
blijkt dat de natuurwaarde van sloot- en oevervegetaties in de periode 1976-1991 aanzienlijk is
afgenomen. Alleen in het reservaatgebied in de Polder Waterloos is sprake van een toename
van de vegetatiewaarden en zijn bovendien ook soortenrijke graslanden aanwezig.
Vogels (zie figuur 4)
In vergelijking tot omliggende regio's is het plangebied van relatief grote betekenis voor weidevogels
en voor doortrekkende en overwinterende vogels. Deze soorten komen met name voor
op vochtige tot natte voedselrijke graslanden. Behalve het vochtige graslandkarakter vormen
ook de openheid en de rust belangrijke factoren. Voor de weidevogels is tevens de intensiteit
van het agrarisch grondgebruik in het voorjaar van belang. Omdat dit grondgebruik de laatste
decennia is geïntensiveerd zijn de weidevogelpopulaties in omvang afgenomen, vooral als gevolg
van vroeger maaien en beweiden in combinatie met een verlaagde grondwaterstand. Ook
de verstoring door verkeerslawaai speelt daarbij een rol. Veel agrariërs in het plangebied werken
echter mee aan vrijwillig weidevogelbeheer of hebben beheersovereenkomsten afgesloten
in het kader van de Relatienota. De laatste 10 jaar is er sprake van een stabilisatie van de weidevogeldichtheden
op een nog altijd hoog niveau. In figuur 4 is globaal aangegeven welke polders
het meest waardevol zijn. In dit kaartbeeld zijn de gegevens van de Werkgroep Ade, de
weidevogelwacht Rijpwetering en de provincie Zuid-holland gecombineerd. Deze aanduidingen
zijn indicatief; op grote afstand van wegen en bebouwing zijn de dichtheden veelal beduidend
hoger dan elders en broeden nog grote aantallen scholeksters, kieviten, grutto's en tureluurs en
kleinere aantallen slobeenden en zomertalingen.
Adviesbureau RBOI
Rotterdam / Middelburg
103.7913.00