alkemade landelijk gebied west

Bijlage 6. Ruwvoederteelt 3
met de grote mesthoeveelheden die tot voor kort op met name maïspercelen waren toegestaan.
Ook de toename van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zal daarbij een rol hebben
gespeeld. Beschaduwing van vegetatie door maïs of het achterwege blijven van begrazing zijn
waarschijnlijk ondergeschikte oorzaken van de vegetatiekundige achteruitgang. Nader onderzoek
naar de specifieke beïnvloeding van ruwvoederteelt op sloot- en oevervegetaties is echter
gewenst, zeker nu de factor overbemesting grotendeels is verdwenen.
Voor weidevogels zijn ruwvoederpercelen van weinig betekenis. Wellicht treedt er in het voorjaar
verstoring op door werkzaamheden die samenhangen met ruwvoederteelt. Ook het feit dat
de grond in het voorjaar onbedekt is speelt hierbij een rol. Overigens is dit aspect in mindere
mate van belang bij de teelt van voedergranen waarbij gras wordt meegezaaid.
Weidevogels zijn verder zeer plaatstrouw en hebben na een geslaagd broedseizoen het volgende
jaar een sterke voorkeur voor hetzelfde graslandperceel. Bij het laten rouleren van ruwvoederteelt
over het bedrijf mag er dus niet van worden uitgegaan dat de weidevogels op een
"goed" graslandperceel jaarlijks een perceel opschuiven.
Voor kieviten en scholeksters vormen pas ingezaaide ruwvoederakkers overigens een redelijk
geschikte broedbiotoop. De dichtheden zijn hier echter altijd laag ten opzichte van grasland op
een vergelijkbare locatie. Ook binnen graslandpercelen bestaat bij weidevogels een lichte voorkeur
voor de oeverzones vanwege het minder intensieve grondgebruik aldaar.
Landschappelijke aspecten
De teelt van met name maïs in het veenweidegebied is van invloed op de openheid en het
graslandkarakter van dit landschapstype. Dit wordt algemeen beschouwd als een aantasting
van het "oorspronkelijke" landschap. Een dergelijk oordeel is echter subjectief. Zoals alle cultuurlandschappen
is het beeld van het veenweidelandschap altijd aan verandering onderhevig
geweest onder invloed van wijzigingen in het agrarisch grondgebruik. Bij de ontginning van dit
gebied in de middeleeuwen vond aanvankelijk op grote schaal akkerbouw plaats. Door inklinking
en de daarmee samenhangende vernatting waren deze teelten in latere eeuwen niet meer
mogelijk. Het graslandareaal nam toe, terwijl het beeld tevens eeuwenlang sterk werd bepaald
door geriefhoutbosjes, eendenkooien, grienden en lijnvormige beplantingen.
Het open veenweidelandschap, zoals wij dat nu kennen, is pas in de laatste eeuw ontstaan. De
enorme ruimtematen die nu beschermd worden, ontstonden pas na het opruimen van de vele
opgaande beplantingen die hun agrarische functie hadden verloren. Met het veranderen van het
agrarisch grondgebruik veranderde dus het landschapsbeeld. Een dergelijk veranderingsproces
in het landschapsbeeld van het veenweidegebied is nu opnieuw aan de orde: de rundveehouderij
is op weg naar een duurzame, schone productiemethode, waarbij (onder andere) ruwvoederteelt
een belangrijk middel kan vormen. Een dergelijke verandering is een kenmerk van een
levend cultuurlandschap waaraan binnen zekere grenzen ruimte geboden dient te worden.
Adviesbureau RBOI
Rotterdam / Middelburg
103.7913.00