inventarisatierapport tink om e tsjerken - Provincie Fryslân

2.2.2 Provincie
De provincie Fryslân heeft de laatste 6 jaar met drie verschillende geldstromen
(Subsidieregeling Cultuurhistorie en Monumentenzorg, Frysk Erfskip en Plattelânsprojekten)
via objectgerichte instandhoudingsubsidies bijna € 2,4 miljoen uitgegeven aan Friese
kerkgebouwen. Zo’n 8% hiervan was voor rijksmonumenten en circa 18% voor nietrijksmonumenten.
Van dit geld zijn 71 Friese kerken gerestaureerd, hetgeen gemiddeld
€ 33.673 per kerk betekent. Hierbij moet wel worden aangetekend dat in de ene geldstroom
de bijdrage veel hoger ligt (Frysk Erfskip) dan in de andere (subsidieregeling cultuurhistorie
en monumentenzorg). De provinciale bijdragen laten door de jaren heen meer fluctuatie zien
dan de rijksoverheid. Dit komt onder andere door het Fryske Erfskip in 00, door de prioriteit
voor boerderijen en kerken in het monumentenfonds vanaf 006 en door de (vanaf 007)
ontdekte subsidiemogelijkheden vanuit Plattelânsprojekten. Hoewel de totale kosten niet
bekend zijn, kan uit de gegevens en andere informatie worden herleid, dat de provinciale
overheid gemiddeld 22% van de restauratiekosten voor een kerk voor haar rekening neemt.
Bij rijksmonumenten is dit lager dan bij niet-rijksmonumenten, hetgeen vanuit de
subsidiepercentages in de subsidieregeling verklaarbaar is.
Bijlage 2
2.2.3 Friese gemeenten
Van de 1 Friese gemeenten hebben 7 gemeenten de enquête ingevuld geretourneerd; een
respons van 87%. Van deze 7 gemeenten zijn er 6 (%) die de laatste 6 jaar geen financiële
bijdrage uit eigen middelen in de restauratie of het onderhoud van kerken hebben gestoken.
De gemeenten die wel financieel hebben bijgedragen, hebben dat met een totaalbedrag van
ruim € , miljoen gedaan. Het grootste deel daarvan (ruim € , miljoen, oftewel 9%) ging
naar rijksmonumenten. Wat verder opvalt, is dat de gemeentelijke bijdragen hoofdzakelijk
worden gestoken in de instandhouding van kerktorens die in eigendom zijn bij de
desbetreffende gemeente (5%) of bij een duidelijk aan de gemeente gelieerde gemeentelijke
stichting (18%). De (subsidie)bijdragen van de gemeenten gaan dus maar in 8% van de
gevallen naar kerken die niet qua eigendom aan de gemeente zijn verbonden. De gemeenten
die in directe zin de instandhouding van kerken financieel ondersteunen, hebben dat
aangaande 106 objecten gedaan, hetgeen gemiddeld € 22.837 per kerk betekent. Hierdoor
draagt de gemeentelijke overheid gemiddeld 14% bij aan de onderhouds- en
restauratiekosten van een kerk. Hierbij moet wel nadrukkelijk worden bedacht, dat dit voor
een zeer groot deel eigen middelen zijn voor eigen monumenten en dus als eigenaarbijdrage
moeten worden beschouwd en niet als subsidie aan een kerkeigenaar. Dit betekent eigenlijk
dat de gemeenten bij een willekeurige kerk (niet bij hen in eigendom) gemiddeld ongeveer
7% van de restauratiekosten voor hun rekening nemen. In de jaren 00, 00 en 005 blijven
de gemeentelijke bijdragen op hetzelfde niveau (gemiddeld € 00.000). In 006 en 007 ligt
dit niveau bij gemiddeld € 50.000. Het jaar 008 laat een nog grotere toename zien (€
619.000). De reden lijkt in de cofinanciering te zitten van de restauratie van rijksmonumenten
die door het Rijk in het kader van de achterstandsregeling zijn gehonoreerd.
2.3 Indirecte beleidsmatige ondersteuning:
2.3.1 Rijk
De bijdrage van het Rijk, speelt zich – via de RCE - alleen af in het subsidiëren van onderhoud,
restauratie en instandhouden van rijksmonumenten. Op het gebied van aanvullend beleid of
ondersteuning van kerkbesturen draagt het Rijk niet bij, of de specifieke deskundigheid bij de
RACM als kenniscentrum (orgels, glas-in-lood, natuursteen, enz.) die wordt geraadpleegd,
moet als zodanig worden aangemerkt. Ook dan is er slechts sprake van ondersteuning bij
alleen rijksmonumenten.
106