inventarisatierapport tink om e tsjerken - Provincie Fryslân

Bijlage 2
2.3.2 Provincie
Naast de € , miljoen die de provincie Fryslân de laatste 6 jaar direct in de objectgerichte
monumentenzorg voor kerken heeft gestoken, heeft de provincie in die periode ook nog een
bedrag van € 854.847 uitgegeven aan indirecte ondersteuning. Dit gebeurde in de vorm van
een budgetsubsidie van gemiddeld € 111.000 per jaar voor de stichting Alde Fryske Tsjerken.
Die stichting betaalt daarmee haar uitvoerend bureau dat zorg draagt voor de instandhouding
en het beheer van de 8 kerken die deze stichting in eigendom heeft. Daarnaast vond er
ondersteuning plaats, door het meefinancieren van projecten. Zo wordt de ‘Inventarisatie
Friese Kerken’, waar dit onderzoek deel van uitmaakt, betaald met het oog op het formuleren
van een Deltaplan Fryske Tsjerken. Met een subsidie voor ‘008 Jaar van het Religieus Erfgoed’
is bijgedragen aan meer duurzame aandacht voor (de problematiek van het vrijkomen van)
religieuze gebouwen. Ook is bijgedragen aan het project E-Tsjerke om de Friese monumentale
kerken (op een moderne manier) toegankelijker te maken, opdat meer mensen de kerk en de
provincie bezoeken.
2.3.3 Friese gemeenten
Van de 7 Friese gemeenten die hebben gereageerd, geven 15 gemeenten (56%) aan, dat zij
op geen enkele wijze de afgelopen 6 jaar aan aanvullend beleid of ondersteuning van kerken
dan wel kerkbesturen heeft gedaan. En dat terwijl de gemeentelijke overheid bij uitstek de
overheidslaag is die dat op lokaal niveau en met beleid zou kunnen c.q. moeten doen.
Van de gemeenten die aangeven dat wel te doen (%), is de verscheidenheid aan soorten
ondersteuning groot, maar is dat vaak niet in geld uit te drukken. Het gaat vaak om
incidentele projecten waar ambtelijke ondersteuning plaatsvindt of planologische
medewerking wordt verleend, bijvoorbeeld inzake herbestemming van kerken (onder andere
de Noorderkerk te Sneek inzake het Culturele Kwartier). Naast ondersteuning bij
herbestemming (in gemeenten), vindt ook ambtelijke en soms financiële ondersteuning
plaats bij gebruiksvergunningen ( gemeenten) en bouwhistorisch onderzoek ( gemeenten).
De diversiteit inzake ondersteuning bij de ‘exploitatie van een kerk’ (inclusief
accommodatiebeleid) is groot. Dit varieert van een vast klein bedrag in de exploitatie van een
kerk tot de verhuur van een gemeentelijk pand ten behoeve van een moskee, en van de
aankoop van een klokkenstoel tot het huren van een kerk als trouwlocatie.
De 8 gemeenten die beleid op dit vlak hebben geformuleerd, hebben dat bijna alleen maar
(88%) gedaan op het vlak van subsidiebeleid c.q. een subsidieverordening voor de
instandhouding van monumenten (hetzij gemeentelijke monumenten, hetzij aanvullend op
rijksmonumenten) in het algemeen, waar kerken een (klein) deel van uitmaken.
De 11 gemeenten die geen beleid hebben geformuleerd maar dit wel van plan zijn, willen
dat ook vooral gaan doen op hetzelfde vlak als hiervoor genoemd waar gemeenten al wel
beleid hadden geformuleerd. Concreet houdt dat in: gemeenten willen een gemeentelijk
monumentenlijst gaan opstellen, eveneens gemeenten willen een subsidieverordening gaan
opstellen voor (gemeentelijke monumenten dan wel aanvullend op rijksmonumenten) en
gemeenten willen de kerktorens in gemeentelijk eigendom overdragen aan een op te richten
stichting. Er zijn in totaal gemeenten die aangeven een erfgoedbreed beleid (cultuurhistorie
en monumenten) te willen opzetten, waarvan één dat in samenhang met een gemeentelijke
monumentenlijst wil doen.
107