inventarisatierapport tink om e tsjerken - Provincie Fryslân

Het kerkinterieur
Nergens in Nederland zijn zo veel waardevolle kerkinterieurs bewaard gebleven als
in Friesland. Na de Reformatie in 1580 verdwenen welhaast alle middeleeuwse
elementen die hoorden bij de rooms-katholieke mis van vóór die tijd: altaren,
heiligenbeelden, muurschilderingen, doksalen, enzovoorts. In plaats daarvan kwam
een interieur dat gericht was op de protestantse eredienst: een preekstoel als
middelpunt (vanwege de nadruk op de verkondiging van het Woord), een orgel (ter
ondersteuning van het zingen ‘tot eer van God’), een doophek, vrouwenbanken
aan de zuidzijde, mannenbanken aan de noordzijde en voor de adel de zogenaamde
‘herenbanken’. De voornaamheid van al deze eikenhouten kerkmeubelen werd
gecombineerd met kleurrijke gebrandschilderde wapenglazen en rouwborden met
veel verguldsel en heraldiek. Kroonluchters en ander glimmend koperwerk zorgden
voor een verdere verlevendiging. Met name de rijk gebeeldhouwde preekstoelen
maken Friesland bijzonder, zoals die van Bolsward, Koudum, Sexbierum en Sint
Annaparochie.
HOOFDSTUK 7 Gebruikspotentieel
Interieur en eredienst
In de laatste decennia is het kerkinterieur steeds meer onder vuur komen te liggen.
Hierbij zijn twee ontwikkelingen aan te wijzen. Enerzijds worden aanpassingen
gewenst ten behoeve van liturgische vernieuwingen in de eredienst. Dat betekent
dat er meer ruimte moet komen voor de predikant - bijvoorbeeld om voorafgaand
aan de preek vóór in de kerk even met de kinderen te praten - en het koor of de
muziekgroep. In dat soort gevallen staat het doophek al snel in de weg.
Anderzijds zijn aanpassingen nodig om de kerk meer multifunctioneel te kunnen
gebruiken: voor concerten, rommelmarkten, exposities en musicals is het handig als
Interieur van de Van Harenskerk in Sint Annaparochie
60