inventarisatierapport tink om e tsjerken - Provincie Fryslân

36% van de restauratie-achterstand komt voor bij kerken die meer dan
300 kerkleden hebben
Er is hierbij een verschil tussen rijksmonumenten (% van de achterstand in kerken met meer
dan 00 leden) en niet-rijksmonumenten (57% van de achterstand in kerken met meer dan 00
leden).
12% van de restauratie-achterstand doet zich voor bij kerken met minder
dan 50 leden.
Het gaat hier om 5 kerken die een gezamenlijke achterstand van ruim € , miljoen hebben,
waarvan driekwart rijksmonument is.
HOOFDSTUK 8 Conclusies
Meer dan de helft van de restauratie-achterstand komt voor bij kerken die
over 10 jaar nog in gebruik zullen zijn voor de eredienst.
Eenvijfde deel van de achterstand komt voor bij kerken waarvan men de kans dat daar over
10 jaar nog erediensten worden gehouden, negatief inschat. Hierbij is er weinig verschil tussen
rijksmonumenten en niet-rijksmonumenten.
Er is een restauratie-achterstand van in ieder geval ruim € 5,5 miljoen in 37
kerken waarvan de kans groot is dat over 10 jaar die kerken niet meer in
gebruik zullen zijn (voor de eredienst).
Door de grote groep (5 kerken) die de enquête op dit punt niet heeft ingevuld, zou dit
bedrag nog veel hoger kunnen uitpakken.
8.2.3 Monumentale waarde
Er zijn veel kerken die een hoge cultuurhistorische waarde hebben
Bij de 55 van de 551 kerken waarvan de cultuurhistorische waarde is bepaald, is er sprake van
een ‘top’ van 8 kerken (%) die ‘hoog’ gewaardeerd worden.
De meeste cultuurhistorische waarde zit in de architectuur
Van de 55 kerken zijn 11 (5%) ‘hoog’ gewaardeerd op het onderdeel ‘architectonische
waarde’. Voor wat betreft het onderdeel ‘interieur’ is dit lager; 87 kerken (%). De
‘ensemblewaarde’ oftewel de waarde van de kerk in zijn ruimtelijke context, wordt
‘gemiddeld’ gewaardeerd in een grote groep van 178 kerken (70%). Kortom, de kerk wordt
vooral gewaardeerd vanwege de architectuur, maar ook als belangwekkend gebouw in zijn
omgeving.
De ‘oude’ kerken worden cultuurhistorisch gezien waardevoller geacht
Van de 55 kerkgebouwen scoren de (PKN) hervormde kerken (59) en rooms-katholieke kerken
(10) met respectievelijk % en 6% ‘hoog’ op de totale cultuurhistorische waarde. De (PKN)
gereformeerde en doopsgezinde kerken scoren ‘laag’ met respectievelijk 7% en 76%.
Blijkbaar worden de ‘oude’ kerken hoger gewaardeerd, dan de ‘nieuwere’ kerkgebouwen.
Hoe hoger de cultuurhistorische waarde, hoe hoger de restauratie-achterstand
De gemiddelde restauratie-achterstand per kerk is het grootst bij de ‘hoog’ gewaardeerde
kerken (1% meer dan het gemiddelde). Meer dan de helft van de restauratie-achterstand in
miljoenen euro’s is te vinden bij de ‘gemiddeld’ gewaardeerde kerken. Bij de 150
gewaardeerde en bouwkundig onderzochte kerken, bestaat eenderde van de restauratieachterstand
(€ 6,5 miljoen) uit een dertiental grotere restauraties. Meer dan de helft van dit
bedrag (€ ,5 miljoen) is nodig voor 6 ‘hoog’ gewaardeerde kerken. Een groep van 5
‘gemiddeld’ gewaardeerde kerken heeft € 5,6 miljoen restauratie-achterstand. De restauratieachterstand
bij de ‘laag’ gewaardeerde kerkgebouwen is relatief laag; geen grote restauraties,
maar 0 kleine restauraties. Er is een probleemgroep van kerken die een grote restauratie
(gemiddeld € 61.000 per kerk) nodig hebben. Daar zit maar één niet-rijksmonument bij.
6