inventarisatierapport tink om e tsjerken - Provincie Fryslân

8
HOOFDSTUK
Conclusies
Algemeen
Het onderzoek waarvan dit rapport het verslag bevat, was er hoofdzakelijk op gericht om
antwoord te krijgen op twee hoofdvragen:
Hoe staan de kerken er in Fryslân (bouwkundig) bij, en wat zijn daarbij de eventuele
restauratie-achterstanden?
Hoeveel kerken komen er de komende jaren vrij, en wat is daar de (her)gebruikspotentie van?
In het voorgaande zijn al een aantal deelconclusies getrokken. Deze zullen per hoofdvraag
worden gebundeld en in samenhang worden samengevat.
De staat van de Friese kerkgebouwen
8.2.1 Bouwkundige conditie
De bouwkundige conditie van de kerkgebouwen is ‘redelijk’
Dit houdt in dat deze kerken met groot onderhoud in goede staat te houden of te brengen
zijn en dat veelal herstel of een (deel)restauratie nodig is. De algehele kwalificatie ‘redelijk’
wil niet zeggen dat er niets nodig is om de kerken in die redelijke staat te houden of in betere
staat te brengen. Over de gehele linie genomen staan de rijksmonumenten er bouwkundig iets
beter voor dan de niet-rijksmonumenten. In het algemeen is het met de bouwkundige conditie
iets minder gesteld bij de doopsgezinde, de rooms-katholieke kerken en vooral bij de (PKN)
gereformeerde kerken; meer dan 60% van de gereformeerde kerken scoort ‘matig’ of nog
slechter.
De instandhoudingbehoefte voor alle Friese kerkgebouwen in kerkelijk
gebruik is € 55,4 miljoen in de komende 6 jaar
De instandhoudingbehoefte van de onderzochte 1 kerken is € 5, miljoen in de komende
6 jaar. Dit betekent € 55, miljoen voor alle kerken in Fryslân waarin nog ‘gekerkt’ wordt. De
instandhoudingbehoefte ligt bij de rijksmonumenten hoger, met een belangrijk deel (18%) in
de duurdere restauraties (> € 00.000). Om de niet-rijksmonumenten in stand te houden zijn
kleinere bedragen nodig (60% < € 100.000). De kleinere doopsgezinde en ‘overige’ kerken
vergen duidelijk minder aan instandhouding dan de grotere hervormde kerken. De nog
grotere rooms-katholieke kerken hebben een significant grotere instandhoudingbehoefte.
8.2.2 Restauratie-achterstand
De gemiddelde restauratie-achterstand per kerk is € 139.384 in 6 jaar
De totale restauratie-achterstand van de kerkgebouwen van de onderzochte 1 kerken is
€ 6,6 miljoen in de komende 6 jaar. Dit kan beschouwd worden als de totale restauratieachterstand
voor alle kerken waarin nog (gedeeltelijk) ‘gekerkt’ wordt. De
restauratie-achterstand is het grootst bij de rijksmonumenten, zowel in absolute zin (1,6 keer
groter) als ook relatief (8% meer) ten opzichte van de niet-rijksmonumenten. De restauratieachterstand
is vooral te vinden bij de kleinere kerken (8% van de achterstand in de
onderhoudscategorie € 6.000 per jaar), waarbinnen de achterstand bij de rijksmonumenten
weer groter is (1,5 keer groter) dan bij de niet-rijksmonumenten. De achterstand is bij
gereformeerde en rooms-katholieke kerken hoger dan gemiddeld, en bij de doopsgezinde en
‘overige’ kerken relatief gezien het kleinst. Ook hier is de relatie met de grootte van de kerk
evident. De restauratie-achterstand zit voor 60% specifiek in het exterieur van de kerken en
derhalve in het (constructief) bouwkundig herstel.
6