Oorlof. Buitenplaatsen rond Antwerpen en Amsterdam. 2

Oorlof. Buitenplaatsen rond Antwerpen en Amsterdam.
6. De Deen, ende de Sweed, brengende Ossen, Gerst, Mout, Stockvisch,
Talck, Hasenoten, Peck, Teer, Swavel, Bocxvellen, Koper, Yser, ende
Metael.
7. De Moscoviter brengende Hennep, Vlas, Was, Traen, Elands ende
Ossenhuyden ende overvloedighe Pelterijen.
8. De Oost-Indianen, brengende Peper, Nagelen, Peerlen, Edel ghesteenten,
overvloedighe Porseleynen, Noten, Muscaten, Foly, Paradijs voghels, Zijde,
Damasten, kritsen, kisebols, ende veelderleye Coopmanschappen.
9. De West-Indianen brengen Sout, Suycker, Peerlen, veelderhande
costelijcke ghesteenten, Goudt, Silver, Brasilien hout, Tabak, Papegayen
ende veelderhande pluymen.
10. De Guenea, met Leeuwen, Elephanten, Elephants tanden, Goud ende
silver in overvloedicheyt.
11. De Tarter, 12. ende Persiaen, met een Kameel gheladen, brengen Edel
gesteenten, Orientaelsche Peerlen, de medicinale steen Bezar, veel
Zijdewerck, Balsem olye, ende wieroock.
13. De Cynees brengt met hem Edel ghesteenten, costelijcke Peerlen, Muscus,
Rebarber, de hooghberoemde wortel Cyna, Porseleynen, ende groote
menichte van Zijde ende Zijdewercken.
14. De Rus, veelderhande velwerck, ende alderhande
Coopmanschappen van zijn Landt.
Het betreft hier een opsomming uit de eerste helft van de zeventiende
eeuw, goederen als koffie, thee en chocolade kwamen pas later in
zwang.
De koloniale handel nam zienderogen toe, in de eerste plaats
vormgegeven door de steeds machtiger wordende VOC. In 1657 kocht
de Compagnie een stuk grond op Oostenburg, alwaar een enorm
complex verrees: op de hier gesitueerde werf, van 215 meter breed en
Figuur 2.2. Joseph Mulder, 't Oost Indische Magazyn en Scheeps-Timmer-Werf, ca. 1726.
Bron: Heinemeijer (1987).
23 meter diep, kon in achttien maanden een schip worden voltooid
(Voorthuysen, 2001, p.88). Er vond een continue productie plaats,
waarbij meerdere grote schepen, meestal met een inhoud van 400 last,
naast elkaar tot aan de verstaging toe werden opgebouwd.
Het kopen van dergelijke schepen en de financiering van de
lading was kostbaar. Om die reden kende men het systeem van de
scheepsparten: spaarders konden voor een bepaald bedrag deelnemen
15