Dekweekvanalikruiken - HZ University of Applied Sciences

Verkennend onderzoek naar de kweek van alikruiken
7.5 Discussie
Bij aanvang van het experiment wisselde de staat van geslachtsrijpheid (mannetjes)
tussen de individuen van nauwelijks zichtbaar tot volledig ontwikkeld. Hierdoor is
een goede nulmeting niet mogelijk. Als aan het einde van de conditioneringsperiode
alle mannetjes een volledig ontwikkeld geslachtsorgaan had gehad, kon duidelijk
gezegd worden dat het conditioneren gelukt was. Dit is nu niet het geval.
Daarbij komt nog dat stadium II en stadium VI wat uiterlijke kenmerken hetzelfde
zijn (aangeduid als klein). Er kan dus niet gezegd worden of de penis dan gebruikt is
of nog aan het ontwikkelen is. Tijdens aanvang van het experiment (maand oktober) is
het aannemelijker dat deze alikruiken zich in stadium VI bevonden, omdat het
voortplantingsseizoen in die periode is afgelopen.
Tijdens de loop van dit experiment is er bij vier individuen sterfte opgetreden.
Er is de afgelopen jaren veel onderzoek gedaan langs de Nederlandse kust naar de
verandering van de geslachtsorganen van alikruiken onder invloed van vervuiling. De
verandering van geslachtsorganen wordt intersex genoemd, daarbij vergroeien de
vrouwelijke geslachtsorganen zodanig dat voortplanting uiteindelijk niet meer plaats
kan vinden. Intersex wordt veroorzaakt door tributyltin TBT, een organische
tinverbinding. Dit is een bestanddeel van aangroeiwerende verf op schepen.
Met name in gebieden waar veel schepen komen blijkt dit een probleem te vormen, dit
jaar is er intersex gevonden in de havenmonding van Den Helder, en in de
Bijleveldhaven van Vlissingen en bij Maatschappij de Schelde (ook Vlissingen).
Deze verandering van de geslachtsdelen kan al plaatsvinden na een paar weken
blootstelling aan TBT vervuiling (Jol, pers.med.).
Bovenstaande informatie geeft aan dat het zeker niet onmogelijk is dat het water van
de binnenhaven (waar een groot aantal schepen aanmeren) een slechte invloed heeft
op de geslachtsorganen van de alikruiken in het conditioneringsexperiment.
Daarnaast moet vermeld worden dat dit experiment puur op temperatuur gericht was
omdat ook met deze methode abalones en mosselen paairijp gemaakt worden.
Alikruiken kunnen echter een sterk natuurlijk ritme hebben waardoor voortplanting
buiten het seizoen niet lukt. Het kunstmatig opwekken van de voortplanting bij
zeeklitten lukt ook niet buiten het seizoen (Aquasense, 2005).
De factor licht (daglengte) kan ook een beperkende factor geweest zijn in dit
onderzoek. In tegenstelling tot mosselen hebben alikruiken wel een ontwikkeld oog en
kunnen in ieder geval licht en donker waarnemen. Het experiment met de 5 o C
temperatuur vond plaatst in de koelkast, waar geen licht beschikbaar was. Ook de
andere experimenten met 15 en 20 o C vonden plaats in een slecht verlichte ruimte.
Daarnaast is het natuurlijke ritme van maancycli en getijden niet nagebootst.
7.6 Conclusie
Het is niet gelukt om alikruiken buiten het voortplantingsseizoen onder kunstmatige
omstandigheden paairijp te maken. Er is geen verschil te vinden in de ontwikkeling
van de geslachtsorganen van de mannetjes gedurende de periode dat deze
geconditioneerd werden, er kan daarom onder deze omstandigheden geen ideale
conditioneringstemperatuur gevonden worden.
51