Download rapport - Biax Consult

Tabel 5 Dordrecht: overzicht van de gevonden graansoorten en van Dravik (Bromus spec.) op basis van de determinatie van fragmenten vande vruchtwand. Legenda: + = aanwezig; ++ = regelmatig aanwezig; +++ = veelvuldig aanwezig; (+) = determinatie niet zeker.monster datering FASE Gerst Haver Rogge Gerst/ Tarwe Dravik Gras opmerkingennummerRogge11 1375-1425 II + (+) + . + + . .12 1375-1425 II . . . . + + . vnl. navels van ca. 80 μm13 1375-1425 II (+) . . . . . . .14 1375-1425 II . . + + . + + .15 1380-1410 III + . + . + + . vnl. navels van ca. 80 μm16 1300-1400 II/III . . . . . + . vnl. navels van ca. 80 μm17 1400-1450 II . . . . (+) . . .18 1425-1460 II + . ++ . ++ + + .20 1400-1500 III/IV . . . . + ++ . vnl. navels van ca. 80 μm21 1450-1575 III . (+) (+) + . + . .22 1450-1575 III (+) . + . . +++ +++ .23 1525-1575 III/IV + + + . . + . .25 1560-1580 IV . . . . . . . niet nader te determineren zemelen26 1580-1600 IV (+) . ++ . + + . .27 1580-1601 IV + . + . . (+) + .28 1600-1625 IV + . . . . + . .29 1600-1625 IV + .. + . + + . .30 1600-1625 IV (+) . + . . + . .van Haver relatief snel te verweren en daardoor moeilijker te herkennen. Bij al deels vergaan materiaalis determinatie dan niet meer mogelijk. Dat komt doordat cellaag 2, die de specifieke kenmerkenbevat, zeer vergelijkbaar is met niet-specifieke cellagen van andere granen. Het lijkt erop dat Roggehet best herkend wordt, doordat de vruchtwanden in vergelijking met andere graansoorten relatiefgoed geconserveerd blijven. Tevens blijven de sikkelvormig verdikte korte wanden van detransversale cellen lang zichtbaar. Om deze redenen heeft het onderzoek aan zemelen een kwalitatiefkarakter gehad.Van de 18 monsters waarin zemelen zijn aangetoond, bevatte monster 25 veel zemelen die nietnader te determineren waren. Van de zemelen in vier monsters (12, 15, 16 en 20) waren voornamelijkde navels bewaard gebleven. De meeste navelfragmenten waren circa 80 μm breed. Deze breedte valtin de range van de navels van Gerst, Haver en Tarwe. Voor Gerst is dit aan de smalle kant. VoorHaver is het de maximale breedte. Wanneer het om één waarneming zou gaan, vallen Gerst en Haverniet van determinatie uit te sluiten. Er zijn in de vier genoemde monsters echter voornamelijk navelsvan deze breedte aangetroffen, waardoor het aannemelijk is dat het navels van Tarwe betreft.In alle monsters op nummer 17 na, komen resten van Dravik voor. In de monsters 20 en 22 wasDravik zelfs de meest gedetermineerde soort. Tot het geslacht Dravik horen meerdere soorten. Eén vande soorten, Dreps (Bromus secalinus), komt als onkruid in akkers van wintergranen voor. Het gegevendat de resten van Dravik een vergelijkbare fragmentatiegraad hebben als de resten van granen, doetvermoeden dat ze met het graan tot meel zijn gemalen en dat het hier dus om de soort Dreps gaat.Uit tabel 5 blijkt dat er geen uitsluitsel over het produkt (bijv. pap of brood) waarin de zemelen zijnverwerkt, te krijgen is. Dit komt met name doordat de zemelen van Tarwe niet tot op soortniveaugeanalyseerd konden worden.