Tien jaar sociale stadsontwikkeling

“Stad en NMBS kwamen in 2001 tot een overeenkomst. Een deel van 6 ha - de‘Kop’ – wordt o.a. door de NMBS geëxploiteerd, daar komt ook een campusvan de Artesis Hogeschool, misschien een ziekenhuis, maar ook heel watkantoren en appartementen in torens met zicht op het park en het Eilandje”zegt Hardwin De Wever, directeur bij AG Stadsplanning Antwerpen. “Hetgrootste deel (18 hectaren) is een open, hedendaags stedelijk park in eigendomen beheer van de stad. In de rand ervan komt later ook een vernieuwdzwembad in het oude badhuis, en een kindercampus met crèche, kleuter- enlager onderwijs, en een 1e graad middelbare school.”Al sinds 2001 worden er laagdrempelige buurtsportactiviteiten georganiseerdin een tijdelijke sporthal. In 2002 werd een wedstrijd uitgeschreven,gewonnen door de groep rond de Italiaanse toparchitecten Bernardo Secchien Paola Vigano, later omgedoopt tot Studio Spoor Noord. In augustus2005 werd gestart met de sanering van het terrein, in september werdhet gerenoveerde Damstation op het nabijgelegen Damplein ingerichttot centraal informatiepunt en kantoren van het projectteam. April 2006bracht de eerste spadesteek.De spectaculaire BMX- en skatebowl:een hit, ook op het internet900 m² beslaat die bowl en hij heeft de eerste ‘fullpipe’ in de Benelux.Er kunnen zowel geoefende BMX-ers als beginnende fietsers,skaters en rolschaatsers terecht. Nu al de meest gerenommeerdeEuropese piste, door Amerikanen geconcipieerd. Jongeren van overal- ook vanuit het buitenland - hebben ze al ontdekt. Een druk besprokenen gebruikte bowl waarover veel afspraken gemaakt worden, metde jeugddienst, maar ook b.v. met Brusselse skateverenigingen enmet sportwinkels.Duurzaam conceptHet westelijk deel is natuurlijk, wild en intiem. Het oostelijk is meer een ‘sportcluster’,opener en stedelijker, actiever en dynamischer. Het geheel oogt alseen groen tapijt van heuvels en boomgroepen met 1 001 bomen van de bomenbankvan de Stad: Noorse esdoorn, zomer- en moeraseik, zilverlinde en es…Betonnen paden slingeren er doorheen. Fietsers gebruiken het park nual als doorsteek. Voor de wandelaars is er een kasseiboulevard van gerecupereerdmateriaal.Regenwater wordt opgevangen in wadi’s – lager gelegen plekken in het parkwaarin het regenwater wordt opgevangen, onderdeel van de ecologische afvoervan regenwater -, hout met eco-label, LED-verlichting… niets werd overhet hoofd gezien, de geest van duurzame ontwikkeling is alomtegenwoordig.Vooral recreatieve infrastructuurIn het westelijk gedeelte bevindt zich een kleine open loods (een van deoudste spoorweggebouwen van ons land) die gebruikt wordt voor allerhandekleinschalige evenementen en activiteiten zoals kleine theatervoorstellingen,muziekoptredens, dansinitiaties, tentoonstellingen,overdekte ‘streetskate’ evenementen. Alle soorten activiteiten kunnen ergeorganiseerd worden, zolang ze voor eenieder toegankelijk zijn. Er is ookeen waterpartij en doorloopfontein, waar je een zeer divers publiek rondziet verzamelen. En zeker ook: de speeltuin en de skate- en BMX-piste.Aan de andere zijde valt de grote loods op (10.000 m²). “Dat wordt een lichtbakenin de omgeving, waarin een evenementenhal komt voor kleinschalige manifestatieszoals bv. modeshows, muziek en theaterevenementjes, alternatieve boekenbeurzenof activiteiten van de Zomer van Antwerpen”, zegt Koen Derkinderen,zakelijk leider Spoor Noord, “maar ook een buurtsporthal, kantoren voor de parkbeheerdersen voor de uitleendienst van Buurtsport.” Er komt ook een nieuwbouwsporthalvoor de hogeschoolstudenten, met daarnaast nog vele sport- enspeelvelden. Twee watertorens worden gerestaureerd en zijn beschermd alscultureel erfgoed. Zij voorzagen vroeger de stoomloco’s van water.Een wervend programma: Betrokkenheid,participatie & communicatie gaanhand in handEr werd niet over één nacht ijs gegaan. Laag en hoog werd en wordt eruitvoerig bij betrokken. Van in het begin werd rekening gehouden metde wensen en verzuchtingen van de bewoners. De toenmalige EersteMinister kwam rondwandelen, een Trek-je-plan-dag (200 bewoners, alin sept 2002) leverde een rapport op voor de stad met aanbevelingen.Buurtverenigingen startten een website op, er werd een werkgroep‘spoorwegemplacement’ opgericht.Tien jaar sociale stadsontwikkeling I pagina 17