Vandenberghe, N., de Bilde, J. & Van Damme, J.

1.2.1 Stellingen betreffende de concrete klaspraktijk (deel1D, p.3-4)In deel 1D van de vragenlijst wordt aan de hand van uitspraken gepeild naar de concrete klaspraktijk ennaar het handelen van de leerkracht. Deze uitspraken dienden beoordeeld te worden op een zespuntenschaalmet als mogelijke antwoordcategorieën: (1) helemaal niet van toepassing, (2) niet van toepassing,(3) eerder niet van toepassing, (4) eerder wel van toepassing, (5) wel van toepassing, (6) helemaalvan toepassing.In de leerkrachtvragenlijst voor het zesde leerjaar komen volgende schalen aan bod: Rustige lesgroep Samenhangende lesgroep Studiegerichte lesgroep Hoge verwachtingen ten aanzien van leerlingen Aandacht voor het sociaal-emotioneel functioneren Gestructureerd onderwijs Autonomie verlenen Structuur bieden Persoonlijke betrokkenheidDe schalen ‘rustige lesgroep’ en ‘samenhangende lesgroep’ werden in het tweede leerjaar als nieuweschalen toegevoegd in de vragenlijst. Het betreft bestaande schalen uit het LOSO-onderzoek (Opdenakker,2004; Van Damme, Van Landeghem, De Fraine, Opdenakker, & Onghena, 2004). De schaal ‘rustigelesgroep’ werd als alternatief opgenomen voor de schaal ‘ordelijk en rustig verloop in de klas’ uit deSiBO-leerkrachtvragenlijst voor de derde kleuterklas (Gadeyne, 2003, 2004). De schaal ‘samenhangendelesgroep’ is als aanvulling bedoeld op de sociale variabelen afkomstig uit de vragenlijst voor leerkrachtenbetreffende de individuele leerlingen (Maes, 2003; Maes, & Van Damme, 2004; Maes, Van Damme, &Verschueren, 2005, 2008a, 2008b, 2008c). Terwijl deze variabelen iets zeggen over de individuele leerlingenen hun relaties, verschaft de schaal ‘samenhangende lesgroep’ ons informatie over de groepsdynamiekin de klas.De schalen ‘studiegerichte lesgroep’ en ‘hoge verwachtingen ten aanzien van leerlingen’ werden alsnieuwe schalen toegevoegd in de leerkrachtvragenlijst voor het vijfde leerjaar. Het betreft aanpassingenvoor het lager onderwijs van schalen die ontwikkeld werden in het kader van het reeds hoger vernoemdeLOSO-onderzoek (De Fraine, 2003; Van Damme, Van Landeghem, De Fraine, Opdenakker, &Onghena, 2004). Beide schalen werden opgenomen als kenmerken van een prestatiegericht klimaat in deklas en belichten inhoudelijk verschillende aspecten ervan. De schaal ‘studiegerichte lesgroep’ peiltnaar de prestatiegerichtheid van de leerlingen in de klas, terwijl de schaal ‘hoge verwachtingen’ betrekkingheeft op de mate waarin de leerkracht van haar leerlingen verwacht dat ze goed presteren. Inhet licht van de overgang naar het secundair onderwijs bevat de schaal ‘hoge verwachtingen ten aanzienvan leerlingen’ een extra item dat betrekking heeft op de verwachtingen van leerkrachten ten aanzienvan prestaties van hun leerlingen in het secundair onderwijs.De schaal ‘aandacht voor het sociaal-emotioneel functioneren’ bestaat uit een selectie van items afkomstiguit de schalen ‘aandacht voor beleving’, ‘werken rond sociale interactie en sociale vaardigheden’en ‘aandacht voor diversiteit’ die in de leerkrachtvragenlijst voor het eerste leerjaar als aparteschalen werden beschouwd (Gadeyne, Van Damme, & Verschueren, 2005).Bovenstaande schalen kwamen reeds aan bod in voorgaande versies van de vragenlijst. Met betrekkingtot het handelen van de leerkracht werden deze schalen in de leerkrachtvragenlijst voor het zesde leerjaaraangevuld met vier nieuwe schalen.6