Vandenberghe, N., de Bilde, J. & Van Damme, J.

1 Opbouw van de vragenlijstMet de vragenlijst voor leerkrachten die deelnemen aan het SiBO-onderzoek beogen we drie doelen: (1)het verzamelen van gegevens betreffende opvattingen van leerkrachten over een aantal onderwijsthema’sen betreffende hun belevingen met betrekking tot hun beroep en hun handelen, (2) het verzamelenvan gegevens betreffende de concrete klaspraktijk en het didactisch handelen en (3) het verzamelenvan achtergrondkenmerken van de leerkracht en van de klasgroep. Voor elk van de drie aspecten gaathet om gegevens waarvan we wensen na te gaan of ze in verband gebracht kunnen worden met de ontwikkelingvan de kinderen.De huidige vragenlijst vertoont in het kader van de longitudinale onderzoeksopzet zoveel mogelijk gelijkenismet de vragenlijst die werd ontwikkeld voor leerkrachten uit het vijfde leerjaar (Vandenberghe,Boonen, Van de gaer, & Van Damme, 2010), uit het vierde leerjaar (Vandenberghe, & Van Damme,2009) en uit het tweede leerjaar (Vandenberghe, Gadeyne, & Van Damme, 2006). Aan de leerkrachtenvan het derde leerjaar werd geen vragenlijst voorgelegd (schooljaar 2005-2006).De inhoud van de leerkrachtvragenlijst werd nagekeken op het mogelijk ontbreken van verklarendeleerkracht- en klasvariabelen voor cognitieve en niet-cognitieve leerlinguitkomsten. Hierbij vormde deafstemming op de leerlingperceptievragenlijst voor het zesde leerjaar (Vandenberghe, Cortois, De Bilde,Van Petegem, & Van Damme, 2011) tevens een belangrijke leidraad. Een voldoende afstemming tussenbeide vragenlijsten laat immers toe om de perceptie van leerlingen en leerkrachten op het handelenvan de leerkracht en op het klasgebeuren met elkaar te vergelijken. Als resultaat van deze inhoudelijkeanalyse bleek de dimensie ‘structureren en sturen’ in het handelen van de leerkracht onvoldoende aanbod te komen in de voorgaande versies van de leerkrachtvragenlijst. Om deze leemte op te vullen hebbenwe gebruik gemaakt van de schaal ‘gestructureerd onderwijs’ uit de TLP-PE 1 -leerlingperceptievragenlijst (Van Petegem, Deneire, & De Maeyer, 2008). Een tweede belangrijke aanvullingten aanzien van het vijfde leerjaar is het toevoegen van schalen die verwijzen naar de handelingsaspecten‘autonomie verlenen’ en ‘structuur bieden’ afkomstig uit de TASC 2 -vragenlijst (Skinner, &Belmont, 1993; Wellborn, Connell, Skinner, & Pierson, 1988), en ‘persoonlijke betrokkenheid’ uit de‘Teachers’ instructional behaviours questionnaire’ (Baumert et al., 2009; Kunter et al., 2008), tweevragenlijsten gebaseerd op de zelfdeterminatietheorie (Deci, & Ryan, 2002).Deze aanvullingen, alsook andere aanpassingen aan de vragenlijst, worden hieronder uitvoeriger toegelicht.Concreet beschrijven we per bovenstaand doel de vragen en/of de items die opgenomen werdenin de huidige versie van de vragenlijst. Voor de verantwoording en de achtergrond van vragen en schalendie reeds in de leerkrachtvragenlijsten voor het vijfde, het vierde leerjaar en het tweede leerjaar werdenopgenomen, alsook voor de wijzigingen in schalen op basis van psychometrische kenmerken ervan,verwijzen we naar de betreffende rapporten (Vandenberghe, Boonen, Van de gaer, & Van Damme, 2010;Vandenberghe, Gadeyne, & Van Damme, 2006; Vandenberghe & Van Damme, 2009). De toelichtingenhierna betreffen aanpassingen, weglatingen en toevoegingen op andere gronden.1.1 Opvattingen en belevingen van leerkrachtenIn de leerkrachtvragenlijst voor het zesde leerjaar komen de items betreffende de opvattingen en belevingenvan leerkrachten verspreid aan bod in de delen 1 (‘stellingen’) en 2 (‘didactisch handelen’). In1 Teachers Learn from Pupils – Primary Education2 Teacher As Social Context2