Tussen Vecht en Eem 1997 - LOOSDRECHT

land en hijzelf leenm an van de H ollandse
g raaf Ja n II. V anaf d it m o m en t m ochten zij de
naam Van Amstel niet m eer dragen en werd
h e t eenvoudig: h e e r van M ijnden. Amelis is
jong gestorven, slechts 32 ja a r w erd hij.
Wouter I
Zoon W outer (I) volgde Amelis op. Toen
W outer de g oederen overnam , m oest hij zijn
bezit aan de graaf van H olland opdragen. Na
een eed van trouw ontving hij de heerlijkheid
w eer in leen van de H ollandse graaf terug. In
een o o rk o n d e van 1317 staat d at de graaf in
geval van oorlog de beschikking zal krijgen
over h e t kasteel van W outer. Ter zekerheidstelling
w aren borgen vereist: de h eren van Nyenrode,
van IJsselsteyn, van Zuylen, van L oenreslooth
en van Ruwiel tek en d en hiervoor. H ieru
it k u n n en we opm aken d at W outers kasteel
in geval van oorlog een belangrijk bezit was en
d at hij - gezien de belangrijke vriendenschaar
- in hoog aanzien stond. Toen W outer in 1326
jong overleed werd D irk van de D oes tot
voogd over de nog jo n g e kinderen benoem d.
Zijn salaris hiervoor b edro eg 130 p o n d en per
jaar.
Amelis II
Amelis II w erd de opvolger van zijn vader. Hij
trouw de o p twaalfjarige leeftijd en hertrouw de
later m et Luitgarde van derM erw ede. Pas 14 jaar
oud, ontving Amelis de ridderslag. Hij m o et in
een goed blaadje gestaan heb b en bij de strijdlustige
bisschop van U trecht J a n van Arkel. Amelis
verkreeg kasteel Ruwiel, om d at zijn neef ald
aar overleden was zo n d er nakom elingen. Ruwiel
was een bisschoppelijk leen en Amelis had
n u twee h e re n te dienen: de graaf van H olland
en de bisschop van U trecht. Kon d at goed gaan?
H et o n tg in n en van woeste g ro n d en brach t
h e t p robleem van grensscheiding m et zich
m ee. Amelis kreeg d aar ro n d 1343 m ee te m a­
ken. In de o o rk o n d en b o ek en kom t een beschrijving
voor, g e d a te e rd P inksteravond
1343, w aarboven staat: “R ascheiding van Loosd
rech t d o o r Amelis van M ijnden.” D aarin
w ordt gesproken over een “vriendelicke sceydin
g h e tusschen den g o eden luden van Goeyland
an die een e zijde, en d e mij [Amelis II]
en m inen luden van L oesdrecht an die a n d e­
re sijde.” Hij beloofde de scheiding te zullen
h o u d en voor wettig, “ten w aare d at m ijn lieve
h eere van H o llan d [de graaf] d it an d ers
scheyden w oude.” Amelis m oest dus wel degelijk
rekening h o u d en m et zijn leenheer. M aar
ook m et de bisschop ...
Toen er een oorlog op gang kwam tussen de
H ollandse g raaf W illem IV en de U trechtse
bisschop, en eerstgenoem de een beleg opsloeg
voor de stad U trecht, m oest Amelis kiezen
aan welke kant hij stond. Hij koos hoogst
waarschijnlijk voor de graaf en was daarm ee
de bisschop ontrouw gew orden. Toen W illem
bij W arns sneuvelde (1345), kreeg de bisschop
de gelegenheid de afvallige leenm an te
straffen. Hij trok “m et groot volck van w apenen,
m et ontw onden b an ieren n aar Eem nes,
stack d aer ’t tater in en sloech er m et alle veel
d o o t en nam een en g roten ro o f en vele ghevanghenen."
De H ollanders w ilden de burgers van Eem ­
nes een handje help en en Amelis was zo overm
oedig om de leiding over d it legertje op zich
te nem en. “O p een groot, groen velt, ghehetcn
kapers, nabij Eem nes" o n tm o etten de
tro ep en elkaar. De H ollanders verloren en
h u n aanvoerder, Amelis van M ijnden, ridder,
w erd daar gevangen genom en. H et kostte
hem “een grote som m e van p e n n in g e n ”, waarna
hij w eer vrijgelaten werd. Amelis overleed
in 1352, slechts 26 jaar oud.
IIouter II
Amelis liet drie zoons na: W outer, zijn opvolger;
Willem, latei schepen van U trecht en
G ijsbrecht, b eh e e rd e r van de financiën van
U trecht. De zoons stonden, gezien h u n jo n g e
leeftijd, aanvankelijk o n d e r voogdijschap.
H oewel jong, w erd W outer II d o o r de bisschop
zowel in 1353 als in 1357 b eleend m et
Ruwiel. W outer van zijn kant beloofde h et kasteel
te zullen o n tru im en , als de bisschop h et
voor een oorlog nodig zou heb b en . Toch was
W outer geen trouw e gezel van de bisschop.
Hij raakte Ruwiel een tijdlang kwijt, w ant toen
de bisschop W oudenberg belegerde gaf W outer
geen o f te w einig steun en w erd daarvoor
gestraft. L ater h eeft W outer het kasteel van de
bisschop gekocht. Hij b eh o o rd e tot de belangrijkste
U trechtse ridders. O p 28 ju n i 1375 o n t­
ving W outer van h e t kapittel van St. Pieter te
66 TVE 15e jrg. 1997