Tussen Vecht en Eem 1997 - LOOSDRECHT

A melis lil
Afb. 3. Zegel van Wouter van Mijnden, 1362.
U trecht g ed u ren d e tien jaar in p ach t "de tienden
van B roeckelervene en van T yenhoeven
op M aersenvene.”
In L oosdrecht kreeg W outer b ek endheid
bij de stichting van de kerk van Nieuw-Loosdrecht.
Hij bezat h et collatiereclit, d.w.z. h et
rech t om pastoors te ben o em en, in Oud-Loosdrecht.
Bij de stichting van de nieuw e kerk
vergunde bisschop F rederik van B lankenheim
hem ook hetzelfde rech t aldaar en “ten eeuwigen
daage.” Als am bachtsheer had W outer
ook h et rech t van voorofferen: hij m ocht tijdens
de dienst h et eerst een gift voor de priester
op h et altaar leggen. O p 28 m ei 1412 w erd
W outer b en o em d tot baljuw van M ijnden en
L oosdrecht. Dit recht betekende d at W outer
h et rech t kreeg om een schout en de schepenen
aan te stellen. W outer heeft ook de eerste
k oren m o len in L oosdrecht gebouw d, op de
M olenm eent. Dit is de weg die vanaf h et gem
eentehuis in de richting H ilversum loopt.
E euw enlang h e e ft deze m o len g efu n ctio ­
neerd. H et m alen van het k oren m ocht dooide
L oosdrechters alleen bij deze m olen plaatsvinden;
overtreders w erden bestraft. Deze m o­
len zorgde voor een deel van de inkom sten
van de am bachtsheer.
In het conflict tussen de H oeksen en Kabeljauwen
koos W outer de kant van de H oeken.
O p 82-jarige leeftijd streed hij nog in h et leger
van Jacoba van B eieren. Tussen 1422 en 1424
is hij overleden, zijnde” ‘seer out."
W outers zoon Amelis lil was m idden veertig
toen zijn vader overleed. Hij was toen al baljuw
van Amstel- en W aterland en in 1415 volgde
zijn benoem ing tot schepen van U trecht.
Al in 1394 werd deze Amelis d o o r h erto g Albrecht
van B eieren b eleend m et “h et dobbelschool
en q u ak b o rd in d e L o o sd re c h t.”
Q uaken is de benam ing van een oud spel dat
m et dobbelstenen gespeeld werd; dit spel
m oet m en dus ook in L oosdrecht beoefend
hebben.
O ok Amelis III koos de zijde van de H oeken
en dien d e in 1398 m et vijftien m an in een
krijgstocht tegen de Friezen. In 1405 nam hij
m et zes glaviën (glavie: een ijzeren spits van
een lans, m et zes lansknechten dus) aan een
gevecht deel. Toen Philips van B ourgondië,
de tegenpartij, de m acht kreeg in G ooiland
en L oosdrecht, raakte Amelis al zijn bezittingen
h ier kwijt. E r w erden bew aarders van de
kastelen M ijnden en Ruwiel aangesteld. Pas
toen zeven jaar later Jacoba van B eieren volledig
afstand d eed van h aar aanspraken, kreeg
Amelis zijn oude bezittingen w eer terug.
Uit de periode 1432-1439 d ateren een aantal
o v ereen k o m sten m et de bisch o p van
U trecht, w aaruit blijkt d at zowel de bisschop
als de am bachtsheer h et uitgraven van de venen
h ebben bevorderd. Voor de geschiedenis
van L oosdrecht is de belangrijkste overeenkomst
die van 21 ja n u a ri 1439, w aaruit gereco
n strueerd kan w orden, dat h et riviertje de
Sype - w aaruit de nam en Sypekerk en Sypesteyn
afgeleid zijn - o n tsp ro n g in de venen op
de grens tussen de am bachtsheerlijkheid en
W estbroek en w aar aan L oosdrechtse zijde
een kleine nederzetting van boeren w oonden.
Deze ned erzettin g is waarschijnlijk vanuit h et
Gooi daar gekom en.2
B runckreef m eldt d at Amelis in 1424 eigen
aar van het slot K ronenburg werd. Dit is een
m isverstand; zoals h ie ro n d e r nog zal blijken,
m oet dit toegeschreven w orden aan zijn zoon.
In 1434 stelde Philips van B ourgondië Amelis
aan tot baljuw over M ijnden en Loosdrecht.
Als zodanig oefende hij de hoge rechtspraak in
d it gebied uit. O m streeks deze tijd telde Loosdrecht
ongeveer 100 huizen. M en leefde van
de landbouw , de veeteelt en de visserij. M aar
ook de turfstekerij vorm de een belangrijke
TVE 15e jrg. 1997 67