Buiten de Orde 2015 #3

houdt een groot aantal van de onrechtvaardige
maatregelen overeind die door voorgaande
regeringen zijn ingesteld, zoals
ENFIA, een belastingheffing op kleine eigendommen
die arme families tot huurders
van hun eigen huizen heeft gemaakt, of de
opheffing van de belastingvrije voet voor
zzp’ers, die het onmogelijk maakt voor opgeleide
werkers om buiten de werkloosheidsval
te blijven.
De nieuwe overeenkomst blaast ook nieuw
leven in TAIPED en geeft die misschien een
nieuwe naam. Het betreft een instelling die
opgericht werd om alle publieke activa te
verkopen, inclusief alle elementaire infrastructuur,
zoals havens, vliegvelden en het
elektriciteitsbedrijf, dat op de lijst staat om
geprivatiseerd te worden.
Verder vereist de overeenkomst dat er een
eind gemaakt wordt aan het moratorium op
inbeslagname van woningen wegens
achterstand van de hypotheekaflossing. Dit
zal de deur openzetten voor een gruwelijke
reeks huisuitzettingen, die tot een humanitaire
ramp kan leiden, zoals we dat in Spanje
hebben gezien. Daar komt nog bij dat de
overeenkomst voorziet in een toename van
indirecte belastingen, een stijging van de
prijzen van voedsel en transport en een verlaging
van lonen en pensioenen doordat de
bijdrage voor sociale verzekering verhoogd
moet worden.
Alles bij elkaar is het een pakket maatregelen
dat is ontworpen om de midden- en lagere
klassen verder in de verdrukking te krijgen,
de recessie en de werkloosheid zal doen toenemen,
midden- en kleinbedrijf – dat de ruggengraat
van de Griekse economie vormt –
zal vernietigen, en alle publieke middelen en
gemeenschappelijke goederen aan het transnationale
kapitaal over zal leveren. Ondertussen
wordt de depressie voortgezet en de
schuldenlast nog vergroot, wat de Griekse
economie effectief zal verlammen en het vermogen
van het land vernietigt om op eigen
kracht uit deze crisis te komen.
De schuldeisers hebben zich uit de naad gewerkt
om te verzekeren dat de maatregelen zo
wraakzuchtig mogelijk zouden zijn. Om hun
tegenstanders verder te vernederen, eisten ze
ook dat de hervormingswetten onmiddellijk
ter stemming voorgelegd werden en dat de
Trojka-opzichters terug naar het land toegelaten
zouden worden, die in een eerder stadium
van de onderhandelingen door de Syrizaregering
de deur gewezen waren.
De argumenten die aangevoerd worden
door de functionarissen van de regering en
partijbonzen die de ‘positieve’ aspecten van
het verdrag verdedigen, zijn lachwekkend.
Ze echoën de argumenten van alle voorgaande
regeringen dat er op de lange
termijn perspectief bestaat voor de Griekse
economie en dat de kosten van de aanpassing
niet afgewenteld zullen worden op de
minst vermogenden. Het is eerlijker om het
verdrag te houden voor wat het is: een
grootschalige operatie van onteigening, een
opoffering door een heel land om de waanidee
overeind te houden waarop de Eurozone
gebouwd is.
Alles wijst erop dat dit het einde van de rit is
voor regering van Syriza van ‘nationale redding’.
Het zal de opdracht krijgen om toestemming
te krijgen voor en uitvoering te
geven aan een soberheidspakket dat niet alleen
minachting heeft voor de strijd van de
anti-austerity-bewegingen in de afgelopen
vijf jaar, waar Syriza ooit deel van uitmaakte,
maar is ook een verraad aan het vonnis
van die 61% van de Grieken die pas een week
daarvoor tegen het soberheidsregime gestemd
hebben.
Alle publieke middelen en
goederen worden overgeleverd
aan transnationale kapitaal
Natuurlijk zouden velen stellen dat dit een
collectieve gok is geweest die fout is afgelopen,
waarna de regering tegenover de
chantage van de ‘partners’ gekozen heeft
voor de weg die het minste pijn doet. Er is
ook geen twijfel mogelijk dat een chaotische
Grexit, samen met de wraakzuchtige maatregelen
die dan ingesteld zouden worden
door neoliberale hardliners om de Grieken te
gebruiken om een voorbeeld te stellen, op
korte termijn ook een ramp zou zijn, in eerste
instantie voor de lagere klassen. Hoe dan
ook, de politieke ontwikkelingen zullen snel
gaan: de regering zal in ieder geval omgebouwd
worden of vervangen, en Syriza
dreigt een interne verscheuring die het einde
zou kunnen betekenen van de partij zoals
we die nu kennen.
Een tegenstrijdige verhouding
De afgelopen drie jaar hebben sociale basisbewegingen
in Griekenland vergaand tegenstrijdige
gevoelens gehad jegens de
verkiezingsoverwinning van Syriza. Aan de
ene kant bood het vooruitzicht van een
linkse regering de kans om het conflict naar
een institutioneel niveau te dragen; want
veel van de eisen uit die strijden werden
weerspiegeld in het programma van Syriza
en de partij heeft altijd een bewegingsvriendelijk
profiel proberen te houden.
Aan de andere kant is Syriza ook een factor
geweest die bijdroeg aan demobilisering,
die een einde maakte aan de crisis van legitimiteit,
die de sociale creativiteit en
zelfbeschikking voorop stelde. Het pleiten
voor de institutionalisering van de
strijden, de marginalisering van eisen die
niet in hun straatje van door de staat gerunde
projecten pasten, en het herstel van
de logica van politieke representatie en
delegering, drong in feite aan op passiviteit
en tevredenheid.
Tegelijkertijd hield Syriza de illusie overeind
dat echte sociale verandering mogelijk
zou zijn zonder te breken met de mechanismes
van kapitalistische overheersing, zonder
de dominante economische paradigma's
ter discussie te stellen, zonder concrete alternatieven
van onderop op te bouwen voor
de kapitalistische instellingen, zonder zelfs
maar de deelname ter discussie te stellen
van het land aan een monetaire unie die
door z'n ontwerp voordelig is voor de landen
uit het Noorden met hun door export
aangedreven economie, ten nadele van de
periferie van Europa.
Syriza's leiders hebben zich losgeweekt van
de leden van de partij en hun voormalige
bondgenoten in de bewegingen, en hebben
zich koppig verzet tegen een publiek debat
over de uitwerking van een ‘Plan B’ buiten
de Eurozone voor het geval ‘Plan A’ voor een
‘einde aan het soberheidsregime binnen de
Eurozone’ zou mislukken. Ze weigerden dat
omdat ze bang waren dat dit tegen hen gebruikt
zou worden door de oppositie die
voorstander is van het soberheidsregime en
het als bewijs aan zou kunnen dragen dat ze
vanaf het begin een verborgen agenda
hebben gehad.
Helaas neigen recente ontwikkelingen naar
de bevestiging van de visie van degenen die
altijd gesteld hebben dat een nieuw memorandum
alleen mogelijk zou zijn via een
nieuwe en populaire ‘progressieve’ regering.
De vorige partijen/regeringen waren immers
tot op het bot gedelegitimeerd en fragiel.
Uiteindelijk is dat dus de rol die Syriza
zonder het te willen, is gaan spelen, met gebruik
van z'n grote reserves aan politiek kapitaal.
Het lichten van de sluier van illusie
Syriza’s onvermogen om enige verkiezingsbelofte
af te leveren of de logica van het soberheidsbeleid
het hoofd te bieden, licht de
sluier op van de illusie over institutionele
oplossingen van bovenaf, en zet de basisbewegingen
weer precies waar die begonnen
waren: als belangrijkste antagonistische
kracht tegen de neoliberale aanslag op de
maatschappij; de enige kracht die in staat is
om een voorstelling te maken van een andere
wereld, voorbij de falende instellingen
van de roofzuchtige kapitalistische markt
en de representatieve democratie.
Ongetwijfeld zijn er veel eerlijke en toegewijde
activisten verbonden aan de basis van
2015 - 3 11