Buiten de Orde 2015 #3

die door zijn lichaam was gegaan niet
werden aangetroffen in de winkel en zijn
wapen onvindbaar bleef, werd hij schuldig
verklaard. De onervarenheid van de twee
jonge advocaten die Joe hadden aangeboden
kosteloos zijn proces te voeren
kwam de zaak ook niet ten goede. Toen
tijdens het proces bleek dat ze er niets van
bakten (slechte kruisverhoren, geen
bezwaar maken tegen de suggestieve vragen
van de openbaar aanklager) en Joe het
gevoel gaven dat ze samenspanden met de
openbaar aanklager om hem te veroordelen
voor een moord die hij niet had begaan,
wilde Joe van ze af om een andere advocaat
in de arm te nemen. Dit werd echter niet
toegestaan door de rechter en vanaf dat
moment weigerde Joe gedurende het
proces elke actieve medewerking.
Het feit dat Joe Hill geen enkel motief had
– hij kende Morris niet, dus kon ook niet
op wraak uit zijn, en geld was er niet gestolen
–, dat er vóór de arrestatie van Hill
nog twaalf andere mannen waren opgepakt
en als verdachte aangemerkt, dat er
diezelfde avond behalve Hill nog vier andere
mannen voor schotwonden waren behandeld…
Het mocht allemaal niet baten.
Joe's weigering om ook maar enige verklaring
af te leggen of verder mee te werken
aan het proces, het feit dat hij een hobo,
van buitenlandse afkomst en bovenal een
Wobbly was (iets wat op de dag van zijn arrestatie
al in de lokale kranten werd vermeld,
en wat steeds maar weer in het
proces naar voren kwam) maakten hem per
definitie verdacht. De jury achtte Joe dan
ook na slechts enkele uren van beraad
schuldig aan moord. De wet van de staat
Utah stelde Joe in staat zijn eigen executievorm
te kiezen, en toen de keuze tussen
ophanging of het vuurpeloton aan hem
werd voorgelegd antwoordde hij: ‘I'll take
the shooting. I've been shot a couple of
times before and I think I can take it’.
De campagne
Tijdens de 22 maanden cel die Hill doorbracht
in afwachting van zijn hoger beroep
lanceerde de IWW een campagne
voor zijn vrijlating. Duizenden brieven,
petities en steunverklaringen werden geschreven
en verstuurd naar allerlei hoge
pieten in de politiek op federaal- en deelstaatsniveau.
Een belangrijke rol in deze
campagne werd gespeeld door Elizabeth
Gurley Flynn (over wie Joe het lied ‘The Rebel
Girl’ had geschreven), die Joe
regelmatig bezocht in de gevangenis.
Ook allerlei prominenten bemoeiden zich
met de zaak en pleitten voor zijn vrijlating,
of in elk geval voor een hernieuwd
onderzoek en een eerlijk proces. Eén daarvan
was Virginia Snow Stephen, dochter
van de president van de Mormoonse Kerk
en medewerkster van de Universiteit van
Utah (die haar overigens na Joe's executie
zou ontslaan vanwege haar stellingname).
Ook Hellen Keller, de zeer bekende doofblinde
activiste, klom in de pen en stuurde
haar brieven onder andere naar president
‘”Joe Hill ain't dead,” he says to
me, “Joe Hill ain't never died.”
Where working men are out on
strike Joe Hill is at their side…’
Woodrow Wilson. Verder stuurde ook de
Zweedse ambassadeur aan Wilson een telegram,
waarin hij verkondigde dat hij van
mening was dat Hill geen eerlijk proces had
gekregen. De druk die op Wilson werd uitgeoefend
bracht hem ertoe een verzoek in te
dienen bij de gouverneur van Utah, William
Spry, om Joe’s executie uit te stellen en een
onderzoek in te stellen. Van de Australische
IWW ontving Spry bovendien een resolutie
voor zijn vrijlating die door 30.000 leden en
sympathisanten was ondertekend. Europese
afdelingen van de IWW en bevriende vakbonden
deden hetzelfde.
Spry, die met zijn belofte om Utah te zuiveren
van ‘alle illegale elementen, zowel
corrupte politici als Wobbly-agitatoren’ tot
gouverneur was verkozen, reageerde op dit
alles met de opmerking dat Hill dan maar
met bewijsmateriaal moest komen waaruit
zijn onschuld bleek. Zelfs het verzoek van
de president – aan wie Spry schreef dat
diens bemoeienis de zaak slechts nodeloos
ingewikkeld had gemaakt – kon de
gouverneur niet bewegen tot uitstel van
executie of een nieuw onderzoek. En Joe,
die van mening was dat zijn schuld eerst
maar eens moest worden aangetoond, bleef
zwijgen… Op 19 november, 1915 werd hij
met drie kogels in het hart door het
vuurpeloton van Utah geëxecuteerd.
The Copper Bosses
Gouverneur Spry’s verkiezingsbelofte was
meer dan retoriek. Al eerder had hij een
staking gebroken van de zeer radicale
Western Federation of Miners en had hij
de Utah Copper Company gesteund door
de stakingsbrekers te beschermen die het
bedrijf had ingehuurd. De IWW was ook
zeer berucht onder de elite van Utah en
het succes van de bond werd met toenemende
vrees gadegeslagen. Zo was het
de IWW gelukt een groot aantal arbeiders
van de Utah Construction Company te organiseren
en in 1913 had de bond een staking
van 1500 arbeiders georganiseerd bij
de Denver Rio Grande Railroad in Utah. In
diezelfde tijd had een andere overheidsmedewerker
in het openbaar verkondigd
dat ‘voor het einde van het jaar
alle Wobblies uit de staat verdreven
zouden worden.’
De begrafenis en de nasleep
Vlak voor zijn executie stuurde Joe Hill nog
een telegram aan William ‘Big Bill’ Haywood
van de IWW, waarin hij hem verzocht
zijn lichaam niet in de staat Utah te laten
begraven. De IWW zorgde ervoor dat zijn
lichaam werd overgebracht naar Chicago,
waar het na een ceremonie in het West Side
Auditorium werd gecremeerd. De uitvaart
werd bezocht door meer dan dertigduizend
mensen. Reporters van een lokale krant
vroegen zich af wat voor een man dit geweest
moet zijn, op wiens uitvaart werd gerouwd
met het zingen van opstandige
protestliederen in plaats van psalmen en
religieuze ceremonies, en wiens dood meer
rouwenden op de been bracht dan welk een
prins of regeringsleider dan ook.
De kist stond op een met bloemen, zwartrode
vlaggen en IWW-banieren versierd
podium. De ceremonie opende met het
collectief zingen van het door Joe Hill geschreven
‘Workers of the World, Awaken’,
gevolgd door solo-uitvoeringen van ‘Rebel
Girl’, en liederen in het Italiaans en het
Zweeds. De begrafenisstoet, waarin mensen
vlaggen en wimpels droegen met de
tekst ‘Joe Hill, murdered by the authorities
of the state of Utah, November the 19th,
1915’, of ‘Don't mourn – organize, Joe Hill’,
legde een groot deel van het verkeer in de
stad Chicago plat.
Voorafgaand aan de crematie op het Graceland
Kerkhof in dezelfde stad werden verschillende
toespraken gehouden door leden
van de IWW en waren er grafreden in het
Engels, Zweeds, Russisch, Hongaars, Pools,
Spaans, Italiaans, Duits, Jiddisch en Litouws.
De as van Joe's lichaam zou later in
16
Buiten de Orde