Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin 2004 Yılı Kararlarının - Kamu ...

Đş uyuşmazlıklarının büyük çoğunluğunda işçinin aldığı gerçek ücretin
tespiti sorunu ile karşılaşılmaktadır. Ücretin ödendiğinin ispat yükümlülüğünün
işverene ait olduğunu(Y.9.HD.,18-10-2004, 7006/23275, Legal, sa.5,298) belirten
Yargıtay, ödenen gerçek ücretin bordrolara yansıtılmadığı durumlarda, işçinin
niteliği, kıdemi, gördüğü işin özelliklerini dikkate alarak gerçek ücretin tespitine
yönelik içtihadını sürdürmektedir. Nitekim, 9 yıllık çalışması olan TIR şoförünün
asgari ücretle çalıştığını hayatın gerçeklerine uygun bulmayan Yargıtay, her ay
yurt dışına sefer yapan TIR şoförünün aldığı harcırahın ücretin önemli bir unsuru
olduğu ve tazminata esas ücrete yansıtılması gerektiği sonucuna varmıştır(Y.9.HD.
3-5-2004, 22907/10458, Legal ĐHSGHD, sa. 5, 2005, 357).
Bunun gibi, ücret bordroları ihtirazı kayıt konulmadan imzalanmış
olsa da, inşaat ustası olarak çalışan davacının yaptığı iş, çalışma süresi ve
tanık beyanları karşısında bordroların gerçeği yansıtmadığı şüphesinin
doğduğunu, bu nedenle gerçek ücretin araştırılması gerektiği sonucuna
varmıştır(Y.9.HD. 27-10-2004, 8503/24277, Legal, sa.5, 293; Aynı yönde,
Y.9.HD. 19-10-2004, 734/23513, Legal, sa. 6, 2005, 768).
Asıl ücret yanında fazla çalışma ücretinin ödendiğinin ispat yükü de işverene
aittir. Ücret bordrolarında fazla çalışmalar için ayrı bir sütun açılmış ve işçi
de ihtirazi kayıt koymadan imzalamış ise işveren ispat yükünü yerine getirmiş
sayılmaktadır. Bu yöndeki uygulamasına devam eden Yargıtay, söz konusu koşulları
taşıyan ücret bordrosunu ihtirazi kayıt koymadan imzalayan işçinin bunun
üzerinde fazla çalışma yaptığını tanık beyanları ile ispatlayamayacağı sonucuna
varmaktadır(Y.9.HD. 4-5-2004, 3141/10519, Kazancı Đçtihat Programı).
2. Đbra Belgeleri
Yargıtayın ibranameler konusundaki içtihadını 2004 yılında da sürdürdüğü
görülmektedir. Yargıtay, miktar belirtilmeden ve alacak kalemleri tek tek sayılarak
ihtirazi kayıtsız imzalanan ibranameleri geçerli saymaktadır. Miktar içeren
ibranameler ise makbuz hükmünde kabul edilmekte ve bu durumda ibranamede
belirtilen miktarlar dışında alacağı olduğunu iddia eden işçiye bu iddiasını ispat
olanağı tanınmaktadır(Y.9.HD. 8-7-2004, 13434/18102, Legal, sa. 4, 2004, 1413;
Y.9.HD., 4-11-2004, 8374/24956, Legal, sa. 6, 2005, 748).
Đşverenin, davacı işçinin geçmişte çalışması olmadığı ve alacağı bulunmadığını
ileri sürmesine karşılık yargılama sırasında davacının istifa ettiğini savunması,
böylece ibraname içeriği ile savunmanın çelişmesi karşısında ibranameyi
geçersiz sayan Yargıtay, bu konudaki içtihadını sürdürmektedir (Y.9.HD. 8-11-