Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin 2004 Yılı Kararlarının - Kamu ...

Aslında miktar içeren ibraname, genel hükümler ve ispat hukukunun genel
amaçları çerçevesinde düşünüldüğünde, ibranamenin miktar içermesi, o ibranamenin
güvenilirliliği bakımından bence daha güvenilir bir türdür. Yoksa genel
olarak, “hiçbir alacağım yoktur” gerçi Yargıtayımız burada, hiçbir alacağım yoktur
yanında tek tek alacak kalemlerinin sayılmasını da istiyor, ancak, şahsi kanıma
göre, miktar içermeden, sadece, “şu konuda alacağım yoktur”, “bu noktada alacağım
yoktur” yazılı ibranamelere göre, her bir alacak kalemi için miktar belirterek,
bu noktada alacağım yoktur yazılı ibranameler bence geçerli, borcu sona erdiren
ibranameler olarak kabul edilebilir. Ancak, uygulamanın zorlukları nedeniyle bu
konuda da çok fazla iddialı konuşmak da istemiyorum. Yargıtay’ın bu konuda
uzun çabalardan sonra yerleşmiş bir içtihadı da var, ibraname konusunda. Bu
konuda belki kanunî düzenleme yapılıncaya kadar içtihadın bu yönde devam etmesi
de belki yerinde olacaktır. Đbranameler konusunda kişisel olarak kesin bir
kanaate vardığımı söylemeyeceğim.
Burada bağımlılık unsuruyla ilgili görüşlerime birtakım eleştiriler getirildi.
Özellikle Fransa’da ikamet eden yayın temsilcisinin sözleşmesi bakımından
şunu söylemeye çalışmıştım. Klasik anlamda bağımlılık ilişkisi bir hukukî bağımlılıktır.
Bunun da anlamı, işçinin işyerinde günlük çalışma sürelerinin işveren
gözetiminde geçmesi, klasik anlamda geçmesi ve işverenin iş görme edimini organize
edebilmesi. Dolayısıyla, işçi işyerinden uzaklaştığı müddetçe, bu konu 10
yıl önce ilk defa, 10-15 senedir, işçinin işyeri dışında çalıştığı hâllerde ortaya
çıkmaya başladı ve işçinin klasik anlamda bağımlılık ilişkisi çerçevesinde, yani
fiilen işverenin gözetim ve denetiminde çalıştığının tespit edilemediği hâller için
iş organizasyonu kıstası yabancı ülke hukuklarında geliştirildi. Dolayısıyla ben,
zaten iş organizasyonu kıstasının, bağımlılık ilişkisinin yerine geçen bir kıstas
olduğunu ifade etmedim. Đş organizasyonu kıstası, somut örnekte de görüldüğü
gibi, Fransa’da çalışan kişiyi pekâlâ bir vekalet sözleşmesi türüyle veya istisna
sözleşmesi türüyle çalışıyor nitelemek mümkündür. Aradaki mesafe, kontrol olanağının
yokluğu, klasik anlamdaki işyerinde çalışan işçi-işveren arasındaki denetim
ve gözetimin yokluğu çok kolaylıkla bu ilişkiyi diğer sözleşme biçimlerinin
kapsamına sokabilir. Dolayısıyla, iş organizasyonu kıstası, bağımlılık ilişkisinin
yerini alan değil, bağımlılık ilişkisini tamamlayan, yeniden vurgulayan ve bağımlılık
ilişkisi kavramının alanını genişleten bir kıstastır.
Şunu da Hocam, tabii o konuda kendisine katılıyorum, iş organizasyonu
kıstası tek başına ele alındığı takdirde bağımlılıktan çok farklı. Tüm ekonomik
ilişkiler, bir hukukî ilişki varsa ekonomik hayatta, kişiler arasında her türlü hukukî
ilişkide bir iş organizasyonu vardır zaten. Bu noktaya kadar genişletilemez. Dolayısıyla,
benim de söylemeye çalıştığım şey, Đş organizasyonu kıstasının bağımlılık