Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin 2004 Yılı Kararlarının - Kamu ...

1516, 22.11.2004, 7), trafik iş kazası sonucu sürekli iş göremez duruma gelen ve
bu nedenle kendisine Kurum tarafından sürekli iş göremezlik geliri bağlanan sigortalıdan
dolayı, dış tavan belirlenirken, sigortalının kadın olduğundan bahisle
aktif dönem zamanının yeni yasal düzenlemeler (4447 s.K.) göz önünde tutularak
58 yaşa göre hesabını doğru bulmamıştır. 10. HD.’ne göre “aktif dönemden amaçlanan
iş görebilirlik çağıdır. Diğer bir anlatımla sigortalının olağan biçimde işi
görebilme (çalışabilme) gücünün devam etme süresidir ki, bu süre, Yargıtayca
benimsenen görüşe göre, kadın ve erkek ayırımı yapılmaksızın kural olarak 60
yaşa kadar devam edecektir. Bu nedenle Sosyal Güvenlik Yasalarında, sosyal
amaç ya da istihdam politikaları gözetilerek değişik yaşlar ile tanınan emeklilik
yaşının aktif dönem sonu olarak ele alınması uygun değildir.
Her ne kadar, iş görebilirlik çağının 60 yaş esasını aşması ya da altında
kalması olanak dışı değilse de, bunlar anılan kuralın istisnası olup kabulü için
dayanakları saptanmak ve nedenleri hükümde gösterilmek gerekir…Somut olayda
iş görebilirlik yaşının 60 yaş altında kabulünü gerekli kılan sebepler mevcut olmadığı
halde aktif dönemi 58 yaşa göre belirleyen ve tavan hesabını” buna göre
yapan kara bozulmalıdır (Bu konuda 2003 tarihli benzer bir karar ve değerlendirmesi
için bkz., Şuğle, Yargıtay Kararları 2003, 11).
Yarg. 10. HD.’nin 28.9.2004 t., 5832/8104 s. kararında ise zarar hesabında
dikkate alınacak ücret ile yaşlılık aylığının ölüm aylığına dönüşmesi üzerinde
durulmuştur (ĐBD, 2005/2, 595-596). 10. HD.’ne göre:
Gerçek zarar tavan hesabı yapılırken, sigortalı ölmeyip de çalışmasını
sürdürebilseydi yararlanacak olduğu toplu sözleşme hükümlerinin dikkate alınmasına
karşın, toplu sözleşmeden sonraki dönemdeki ücret hesabı uygun bulunmamıştır.
Mahkeme hesabı, kaza tarihindeki ücreti esas alarak yapmıştır. 10. HD.’ne
göre hesap, toplu sözleşme dönemi sonundaki ücretin asgari ücrete oranı dikkate
alınarak yapılmalıydı. Ayrıca gelir bağlama kararında aylıklarda birleşme olduğu
belirtildiğinden, birleşen bu gelirin sigortalının sağlığında ödenen primlere dayalı
olarak hak ettiği yaşlılık aylığından dönüşen ölüm aylığı niteliğinde bulunması
halinde, sigortalının 60 yaşından sonraki pasif yaşam süresi yönünden “bir destek
kaybından söz edilemeyeceği için pasif dönemin gerçek zarar tavanı hesabına
katılamayacağı bu nedenle” anılan gelirin niteliği araştırılarak sonucuna göre
hesap yapılmalıydı”. Ancak istem ve hükmedilen miktar itibariyle bu aykırılıkların
eldeki davayı etkilemeyip, ilerde açılacak davalarda ele alınabilecek olması
nedeniyle kararın onanmasına karar verilmiştir (Yarg. 10. HD.’nin 23.3.2004 t.,
1454/2290 s.’lı kararı da aynı yöndedir; Ayrıca bkz. Başterzi, Yargıtay Kararları
2001, 306 vd.).